Περίπου 80.000 θέσεις για εξαρτημένη εργασία, για εποχική απασχόληση, αλλά και για εργασία υψηλής ειδίκευσης πολιτών από τρίτες χώρες στην Ελλάδα, προκειμένου να καλυφθούν τα μεγάλα κενά που διαπιστώνονται στην εγχώρια αγορά εργασίας, θα προβλέπει η νέα Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου που αναμένεται να εγκριθεί πιθανότατα εντός του μηνός. Πρόκειται για τις λεγόμενες μετακλήσεις εργαζομένων, ο αριθμός των οποίων εγκρίνεται από την ελληνική κυβέρνηση. Τις περισσότερες φορές, βέβαια, το πλήθος των επιτρεπόμενων μετακλήσεων καθορίζεται σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με τα αιτήματα που υποβάλλονται από τους εργοδότες. Όπως βέβαια το ίδιο ισχύει και για τον αριθμό των εργαζομένων που εισέρχονται στη χώρα μας και τελικά εργάζονται στις θέσεις για τις οποίες μετακλήθηκαν. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία των υπουργείων Εξωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής, και εν αναμονή της υπογραφής νέας Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου που θα καθορίζει τις εγκρίσεις για το 2026, το 2025 είχαν εγκριθεί 89.290 θέσεις. Οι λόγοι που από τις αρχικές εγκρίσεις περισσότερες από τις μισές δεν καταλήγουν ποτέ σε άφιξη ή απασχόληση εργαζομένων είναι πολλοί: οι χρονοβόρες διαδικασίες, ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων σε πολλά υπουργεία, οι καθυστερήσεις σε προξενεία, η ασάφεια στα χρονοδιαγράμματα και η βαριά γραφειοκρατία, και τέλος, η αργοπορημένη έγκριση που έχει ως αποτέλεσμα είτε οι υποψήφιοι να επιλέγουν άλλες χώρες με καλύτερους όρους είτε οι επιχειρήσεις να μην έχουν πλέον τις ίδιες ανάγκες. Υπάρχει σήμερα, για παράδειγμα, κατασκευαστική εταιρεία που συμφώνησε με 40 Ινδούς για να εργαστούν στην Ελλάδα ως χειριστές κλαρκ, και όταν τελικά ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες, το έργο είχε ήδη τελειώσει. Με αποτέλεσμα να καλείται τώρα η εταιρεία να πληρώσει και αποζημιώσεις στους μετανάστες, οι οποίοι απέρριψαν άλλες προτάσεις προκειμένου να έρθουν στη χώρα μας.

Στο φαγητό στο σπίτι «επιστρέφουν» οι Έλληνες πέντε χρόνια μετά τον υποχρεωτικό εγκλεισμό λόγω COVID-19 και αφού στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξε μια στροφή στην κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού, ως μορφή διασκέδασης. Την ίδια ώρα υψηλόβαθμος παράγοντας του ομίλου Σκλαβενίτη δήλωνε πριν από λίγες ημέρες ότι «το ελληνικό νοικοκυριό δεν θα ξαναμαγειρέψει», δήλωση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να έρχεται σε αντίθεση με την τάση που δείχνουν τα στοιχεία για τον τζίρο. Και σίγουρα είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι η μεγαλύτερη αλυσίδα οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων δεν γνωρίζει τι συμβαίνει εκεί έξω και πώς σκέφτονται και πράττουν οι καταναλωτές.Η πραγματικότητα είναι ότι συμβαίνουν ταυτόχρονα και τα δύο: οι καταναλωτές τρώνε ολοένα και περισσότερο στο σπίτι, αλλά είτε έτοιμο φαγητό που έχουν παραγγείλει είτε φαγητό που χρειάζεται το πολύ ένα απλό ζέσταμα ή ελάχιστη επεξεργασία μαγειρέματος (ready to eat ή ready to cook) για να καταναλωθεί.

Με ρυθμό της τάξης του 28,4% αυξήθηκαν στο εννεάμηνο φέτος οι ταξιδιωτικές πληρωμές της Ελλάδας, τα χρήματα που δαπανούν δηλαδή οι Έλληνες όταν ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Ο ρυθμός αυτός εμφανίζεται υπερδιπλάσιος του 13,3% με τον οποίο αυξήθηκαν το αντίστοιχο περυσινό διάστημα σε σχέση με το 2023. Διευρύνεται δηλαδή η τάση των Ελλήνων να επιλέγουν για τα ταξίδια τους προορισμούς στο εξωτερικό. Γεγονός που οι ειδικοί αποδίδουν στη βελτιωμένη και ανταγωνιστικά τιμολογημένη αεροπορική διασύνδεση της χώρας με ολοένα και περισσότερους προορισμούς στην Ευρώπη και αλλού, όσο και με την άνοδο των τιμών στους ελληνικούς προορισμούς. Με τις γιορτές των Χριστουγέννων σε ένα μήνα ήδη οι κρατήσεις αεροπορικών θέσεων για ταξίδια στο εξωτερικό δείχνουν εξίσου αυξημένες πληρότητες με πέρυσι. Σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο των εορτών πέρυσι όσον αφορά το εξωτερικό, η πληρότητα των αεροσκαφών που αναχωρούν από την Αθήνα αλλά και από τη Θεσσαλονίκη προς το εξωτερικό είναι στα ίδια υψηλά επίπεδα. Όμως φέτος έχει αυξηθεί το πλήθος των πτήσεων από ελληνικές αλλά και ξένες εταιρείες προς το εξωτερικό, επισημαίνουν πηγές της ταξιδιωτικής βιομηχανίας. Δεν είναι όμως μόνο ο αριθμός των Ελλήνων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό που αυξάνεται. Όπως προκύπτει, αυξάνεται και η μέση δαπάνη των Ελλήνων ανά ταξίδι και ανά διανυκτέρευση, εν μέρει μόνον λόγω του πληθωρισμού αλλά και της στροφής σε προορισμούς με υψηλότερο κόστος όπως οι χώρες της Ευρωζώνης. Παράλληλα, πάντως, με την αύξηση των ταξιδιών στο εξωτερικό και των δαπανών εκεί, αυξάνονται αν και με ηπιότερους ρυθμούς και τα ταξίδια των Ελλήνων στην ημεδαπή. Συνολικά, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2024 περίπου 5,1 εκατ. κάτοικοι Ελλάδας όλων των ηλικιών πραγματοποίησαν τουλάχιστον ένα ταξίδι.

Πάνω από ένα στα τέσσερα σπίτια στο κέντρο της Αθήνας είναι κλειστό, ενώ πολύ υψηλά ποσοστά παρατηρούνται επίσης και σε άλλες περιοχές της Αττικής, ειδικά στον Πειραιά, αλλά και στις νότιες και δυτικές συνοικίες του λεκανοπεδίου, όπου υπάρχει και μεγαλύτερη συγκέντρωση κατοικιών. Με βάση αυτήν, προκύπτει μια διαφοροποίηση ανάμεσα στο κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά και τις υπόλοιπες περιοχές της Αττικής, που αναπτύχθηκαν μεταγενέστερα. Συγκεκριμένα, φαίνεται πως σε εκείνες, ειδικά στα βόρεια και τα νότια προάστια, τα κενά σπίτια είναι σαφώς λιγότερα, όχι μόνο σε απόλυτα νούμερα, αλλά και ως ποσοστό επί του συνόλου του οικιστικού αποθέματος. Ξεκάθαρα όμως, το μεγάλο πρόβλημα αφορά τον Δήμο Αθηναίων, όπου εντοπίζονται 117.137 κενές κατοικίες, ή 26,8% του συνόλου. Είναι ακίνητα που ανήκουν σε ιδιώτες, αλλά και σε φορείς του Δημοσίου, είτε αφορούν τον στενό ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (ΕΦΚΑ, δήμος, ιδρύματα κ.λπ.), ενώ κάποια βρίσκονται και στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων (servicers). Εν τω μεταξύ, ακόμα και με τα κίνητρα που έχουν δοθεί από την κυβέρνηση για την επιστροφή κάποιων από τα ακίνητα αυτά στην αγορά, δεν είναι καθόλου σαφές ότι αυτό θα συμβεί, λόγω του μεγάλου κόστους που απαιτείται. Σε σχετική μελέτη της, η Εθνική Τράπεζα υπολόγισε ότι έχουν λείψει από την αγορά κεφάλαια ύψους 35 δισ. ευρώ για έργα επισκευής και συντηρήσης κατοικιών πανελλαδικά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Το αποτέλεσμα είναι να υπολογίζεται ότι περίπου 250.000 κατοικίες έχουν υποβαθμιστεί σήμερα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι μη κατοικήσιμες και ως εκ τούτου εκτός αγοράς.

Για τρίτο συνεχόμενο μήνα υποχώρησαν οι εξαγωγές ελβετικών ρολογιών προς τις ΗΠΑ, καθώς οι αμερικανικοί δασμοί, οι υψηλότεροι που έχουν επιβληθεί σε ανεπτυγμένη χώρα, συνέχισαν να επιβαρύνουν τη βιομηχανία.Οι εξαγωγές ρολογιών μειώθηκαν κατά 4,4% τον Οκτώβριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2024, στα 2,2 δισ. ελβετικά φράγκα, όπως ανακοίνωσε η ελβετική βιομηχανία ρολογιών. Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, που αποτελούν τη μεγαλύτερη αγορά του κλάδου, υποχώρησαν κατά 47%. Απεναντίας, στην Κίνα αυξήθηκαν για δεύτερο συναπτό μήνα, δίνοντας περαιτέρω ελπίδες για ανάκαμψη της αγοράς πολυτελείας. Πολλοί παραγωγοί είχαν σπεύσει να δημιουργήσουν αποθέματα τον Ιούλιο, προκειμένου να αποφύγουν τις νέες χρεώσεις. Ετσι, οι ωρολογοποιοί υπό τον έλεγχο μεγάλων εταιρειών, όπως η Richemont, η Swatch Group και η LVMH, αλλά και ανεξάρτητες επιχειρήσεις, όπως η Audemars Piguet, η Patek Philippe και η Rolex, άρχισαν να εμφανίζουν μικρότερα περιθώρια κέρδους στη βασική αγορά τους. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, οι κατασκευαστές ρολογιών, μηχανημάτων και εργαλείων ακριβείας ήταν ανάμεσα στους κλάδους που χτυπήθηκαν περισσότερο από τους δασμούς ύψους 39%. Ωστόσο, οι επιπτώσεις ήταν πολύ ευρύτερες, καθώς όπως έδειξαν και τα τελευταία στοιχεία οι συνολικές εξαγωγές της Ελβετίας προς τις ΗΠΑ επίσης μειώθηκαν.

Την υπεροχή τους στον τομέα των ρομποταξί δείχνουν οι κινεζικές εταιρείες, οι οποίες επεκτείνονται στο εξωτερικό με ταχύτερο ρυθμό από τους αμερικανικούς ανταγωνιστές τους Waymo και Tesla. Τα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι η ευρύτερη έκθεση αυτής της τεχνολογίας στο κοινό θα μπορούσε να επιταχύνει την έγκρισή της από τις ρυθμιστικές αρχές. Πρόκειται για μια παγκόσμια αγορά με σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, η αξία της οποίας αναμένεται να ξεπεράσει τα 25 δισ. δολάρια έως το 2030, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Goldman Sachs που είχαν δημοσιευθεί τον Μάιο. Για να εκμεταλλευθούν αυτή την ευκαιρία, οι κινεζικές εταιρείες επεκτείνονται επιθετικά στο εξωτερικό και ισχυρίζονται ότι είναι κοντά στο να καταστήσουν τα ρομποταξί μια βιώσιμη επιχείρηση, αντί να ξοδεύουν απλώς χρήματα για να κερδίσουν μερίδια αγοράς. Τους τελευταίους 18 μήνες, οι Baidu, Pony.ai και WeRide συνήψαν συνεργασίες με την Uber που επιτρέπουν στους χρήστες της εφαρμογής κλήσης ταξί να παραγγέλνουν ρομποταξί σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, ξεκινώντας από τη Μέση Ανατολή. Η Baidu αναφέρει ότι από τα τέλη του περασμένου έτους η μονάδα ρομποταξί Apollo Go έχει επιτύχει κερδοφορία ανά όχημα στη Γουχάν, όπου η εταιρεία έχει θέσει σε λειτουργία πάνω από 1.000 οχήματα, στη μεγαλύτερη επέκτασή της στην Κίνα. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των επιβατών είναι αρκετός για να αντισταθμίσει το γεγονός ότι το κόστος των ταξί στην περιοχή είναι 30% φθηνότερο από ό,τι στο Πεκίνο ή στη Σαγκάη και πολύ χαμηλότερο από τις τιμές στις ΗΠΑ ή στην Ευρώπη.

Ενοικιάζεται… χρυσός σε τιμή ευκαιρίας. Καθώς η τιμή του πολύτιμου μετάλλου εκτοξεύεται σε ιστορικά υψηλά, ένα παραδοσιακά «αδρανές περιουσιακό στοιχείο» μεταμορφώνεται σε πολύτιμη πηγή εισοδήματος. Ένας αυξανόμενος αριθμός πλούσιων επενδυτών και «οικογενειακών γραφείων» (family offices) δεν αρκούνται πλέον στην απλή αποθήκευση ράβδων χρυσού σε θησαυροφυλάκια. Αντ’ αυτού στρέφονται στην πρακτική της ενοικίασης χρυσού (gold leasing) σε επιχειρήσεις της βιομηχανίας πολύτιμων μετάλλων. Η εκτίναξη των τιμών όμως έχει αυξήσει δραματικά το κεφάλαιο που δεσμεύουν οι εταιρείες παραγωγής και κοσμηματοποιίας για τα αποθέματά τους. Έτσι, όλο και περισσότεροι στρέφονται σε leasing αντί για τραπεζικό δανεισμό, ώστε να χρηματοδοτήσουν την πρώτη ύλη που χρειάζονται χωρίς να εκτεθούν σε διακυμάνσεις τιμών. Οι πλούσιοι ιδιώτες, από την άλλη, εντοπίζουν μια νέα ευκαιρία: αφού διαθέτουν χρυσό που έτσι κι αλλιώς σκοπεύουν να κρατήσουν, μπορούν πλέον να τον «χρησιμοποιήσουν» εξασφαλίζοντας απόδοση 2%-4% σε χρυσό μέσα από εξειδικευμένες πλατφόρμες.

Οι ηγέτες της φυλής των Μασάι στην Κένυα κατέθεσαν αγωγή κατά της αλυσίδας Marriott International, ιδιοκτήτριας της φίρμας Ritz-Carlton, ζητώντας την κατεδάφιση ενός νέου πολυτελούς safari camp που απειλεί την περιοχή τους. Οπως καταγγέλλουν, μπλοκάρει μια κρίσιμη διαδρομή κατά μήκος της παγκοσμίου φήμης ετήσιας Μεγάλης Μετανάστευσης, όταν περίπου ένα εκατομμύριο ζώα μεταναστεύουν από την Τανζανία, προς την Κένυα και πάλι πίσω. Το Ritz-Carlton Maasai Mara Safari Camp, όπως ονομάζεται το επίμαχο θέρετρο, χρεώνει πάνω από 3.500 δολάρια ανά διανυκτέρευση κατά την περίοδο αιχμής και βρίσκεται σε μια στροφή του ποταμού Σαντ, εντός του εθνικού καταφυγίου Μασάι Μάρα. Η μετανάστευση του Σερενγκέτι είναι μία από τις μεγαλύτερες μαζικές μετακινήσεις θηλαστικών παγκοσμίως, με περίπου δύο εκατομμύρια γκνου, ζέβρες και άλλα είδη να κινούνται ανάμεσα στις πεδιάδες Σερενγκέτι στην Τανζανία και Μασάι Μάρα στην Κένυα. Ο Mεϊταμέι Oλόλ Νταπάς, πρεσβύτερος των Μασάι με διδακτορικό στη βιωσιμότητα και διευθυντής του Συνασπισμού Περιβαλλοντικών Πόρων των Μασάι, υποστηρίζει ότι το safari campείναι χτισμένο ακριβώς πάνω στο μονοπάτι που χρησιμοποιούν τα αποδημητικά ζώα για να διασχίσουν τον ποταμό αναζητώντας βοσκοτόπια.

H Ινδία, η γη με τους θρυλικούς μαχαραγιάδες, τους ναούς και τα υπερπολυτελή παλάτια, διατηρεί έναν μοναδικό και βαθιά ριζωμένο δεσμό με τον χρυσό. Δεν είναι απλώς εμπόρευμα ή επένδυση, αλλά ένα ιερό σύμβολο πλούτου, ευημερίας και κοινωνικής θέσης, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία, τη θρησκεία και την κουλτούρα της. Αυτή η διαχρονική εμμονή έχει οδηγήσει ωστόσο σε ένα εντυπωσιακό οικονομικό φαινόμενο: τα ινδικά νοικοκυριά έχουν συγκεντρώσει περίπου 34.600 τόνους χρυσού, μια περιουσία που εκτιμάται στα 3,8 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Morgan Stanley. Για να γίνει αντιληπτή η κλίμακα, αυτό το ιδιωτικό απόθεμα χρυσού είναι μεγαλύτερο από τα συνολικά αποθέματα που διαθέτουν αθροιστικά οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Κίνας. Με βάση τον πληθυσμό της χώρας που ξεπερνάει το 1,4 δισ., αυτό αντιστοιχεί σε σχεδόν 25 γραμμάρια ανά άτομο. Ο χρυσός είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις ινδουιστικές θρησκευτικές τελετές. H αγορά χρυσού είναι μια δημοφιλής παράδοση ως λατρεία στη «Λάκσμι», τη θεά του πλούτου, ενώ στους γάμους οι νύφες στολίζονται με βαριά χρυσά κοσμήματα.

Οι υπερπλούσιοι ξοδεύουν πλέον ολόκληρες περιουσίες για να ζήσουν απομονωμένοι, απαλλαγμένοι από τα «δεινά» της δημόσιας ζωής, αποφεύγοντας με άλλα λόγια ουρές, πλήθη και οποιαδήποτε περιττή ταλαιπωρία θα μπορούσε να κρύβει η καθημερινότητα για τους «κοινούς θνητούς». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο υπό κατασκευήν πύργος Bentley Residences στο Sunny Isles Beach. Ανελκυστήρες αυτοκινήτων μεταφέρουν τους κατοίκους και τα οχήματά τους απευθείας στα «υπερυψωμένα γκαράζ» δίπλα στα διαμερίσματά τους, αποφεύγοντας την επαφή με παρκαδόρους και χώρους υποδοχής. Τα διαμερίσματα, με τιμές εκκίνησης περίπου τα 6 εκατ. δολάρια.