Αντιμέτωπη με ένα δυσθεώρητο κενό εργαζομένων της τάξης των 515.000 ατόμων εκτιμάται ότι θα βρεθεί η χώρα μας το 2050 λόγω των δυσοίωνων δημογραφικών εξελίξεων και κυρίως της μείωσης των εργαζομένων ηλικίας 20-64 ετών. Ακόμη, δε, κι αν αυτή η πιθανότητα αντιστραφεί με την αύξηση των μεταναστευτικών ροών κατά 700.000 άτομα, η εικόνα των λίγων εργαζομένων που θα συνεισφέρουν για πολλούς συνταξιούχους δεν θεωρείται εύκολο να αλλάξει. Στην άκρως ανησυχητική αυτή διαπίστωση καταλήγει μελέτη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ), επισημαίνοντας ότι όλες οι πρόσφατες προβολές του πληθυσμού της Ελλάδας για το 2025-2050 συγκλίνουν στο ότι, με δεδομένο το μη αναστρέψιμο αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων – θανάτων, ο συνολικός πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί, ενώ οι 65 ετών και άνω θα είναι η μόνη ηλικιακή ομάδα που θα αυξηθεί. Υιοθετώντας το σενάριο σχεδόν μηδενικής μετανάστευσης (48.200 για την περίοδο 2025-2049), αύξησης του προσδόκιμου ζωής κατά σχεδόν τέσσερα έτη (στα 83,7 για τους άνδρες και στα 88,1 για τις γυναίκες το 2050) και δείκτες γονιμότητας 1,4-1,5 παιδιά ανά γυναίκα, το βασικό συμπέρασμα είναι ότι το 2050 θα έχουμε μια μείωση του συνολικού πληθυσμού κατά 1,36 εκατομμύριο (8,935 αντί 10,293 εκατομμυρίων το 2025), μια μείωση των 20-64 ετών κατά σχεδόν 1,68 εκατομμύριο (4,27 το 2050 αντί 5,95 εκατομμυρίων το 2025), ενώ οι 65 και άνω θα αυξηθούν κατά περίπου 700.000 (3,15 εκατομμύρια το 2050 έναντι 2,45 εκατομμυρίων σήμερα). Με βάση αυτό το σενάριο, το 2050 θα αντιστοιχούν μόνο 1,35 άτομα 20-64 ετών σε κάθε ηλικιωμένο 65 ετών και άνω αντί των 2,43 σήμερα. Ακόμη κι έτσι όμως, ενώ υπό προϋποθέσεις κρίνεται εφικτό παρ’ όλη τη μείωση του πληθυσμού 20-64 ετών να μη μειωθούν το 2050 οι απασχολούμενοι της ηλικιακής αυτής ομάδας, η αναλογία απασχολούμενοι προς άτομα 65 ετών δεν θεωρείται πιθανό να παραμείνει η ίδια με αυτήν που ισχύει σήμερα.

Η οικονομική κρίση που πέρασε η χώρα την προηγούμενη δεκαετία ρίχνει βαριά τη σκιά της στις αποφάσεις των νοικοκυριών να προσφύγουν σε τραπεζικό δανεισμό για την αγορά σπιτιού. Σε συνδυασμό με την ανοδική τάση των επιτοκίων αποτρέπει μεγάλο αριθμό υποψήφιων δανειοληπτών να περάσουν το κατώφλι της τράπεζας για να αιτηθούν δάνειο. Αυτό επιβεβαιώνει η μελέτη της Alpha Bank για το στεγαστικό ζήτημα στη χώρα μας, βάσει της οποίας τα υψηλά επιτόκια και ο φόβος του ρίσκου αποτελούν τους βασικούς αποτρεπτικούς παράγοντες για όσους δηλώνουν ότι δεν σκοπεύουν να χρηματοδοτήσουν την αγορά κατοικίας με στεγαστικό δάνειο. Συγκεκριμένα, ένας στους δύο επικαλείται τα υψηλά επιτόκια και όπως παρατηρεί η μελέτη, «οι αυστηρότεροι όροι χρηματοδότησης που οδηγούν σε υψηλότερο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι ο κύριος αποτρεπτικός παράγοντας για τους πιθανούς δανειολήπτες».

Στην κανονικότητα επέστρεψε το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μετά ένα τετραήμερο διαχείρισης της ανισορροπίας προσφοράς και ζήτησης με περικοπές πράσινης ενέργειας και εισαγωγών από τους διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) που απέτρεψε τον κίνδυνο του μπλακ άουτ. Τις κρίσιμες ώρες του μεσημεριού, με την υψηλή ηλιοφάνεια και την αυξημένη παραγωγή των φωτοβολταϊκών, ο ΑΔΜΗΕ έπειτα από συνεννόηση με τους διαχειριστές των γειτονικών χωρών (Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία, Βουλγαρία, Τουρκία) περιόρισε τις εισαγωγές ενώ οι περικοπές πράσινης ενέργειας ξεπέρασαν σωρευτικά το τετραήμερο από τη Μεγάλη Παρασκευή έως και τη Δευτέρα του Πάσχα τις 30 GWh. Χρειάστηκε, δηλαδή, να πεταχτεί στα σκουπίδια ενέργεια από ΑΠΕ που αντιστοιχεί στην παραγωγή 4 συμβατικών μονάδων για να κρατηθεί όρθιο το ηλεκτρικό σύστημα και να μη βυθιστεί η χώρα στο σκοτάδι. Tην Κυριακή του Πάσχα, οι αναγκαίες περικοπές σε επίπεδο 24ώρου έφτασαν στις 11,5 GWh και τη Δευτέρα του Πάσχα στις 11,1 GWh. Tις μεσημεριανές ώρες την Κυριακή του Πάσχα, οι περικοπές έφτασαν στις 2.264 MWh ενώ τη Δευτέρα η κορύφωση καταγράφηκε στις 12.00 με 2.400 MWh. Το κρίσιμο αυτό διήμερο χρειάστηκε να κινητοποιηθούν έπειτα από εντολή των διαχειριστών και οι παραγωγοί των «τυφλών» για το σύστημα του ΔΕΔΔΗΕ φωτοβολταϊκών, για να κατεβάσουν τον διακόπτη των πάρκων τους προκειμένου να περιοριστεί η πλεονάζουσα σε σχέση με τη ζήτηση παραγωγή. Οι συνθήκες που επικράτησαν στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας τις ημέρες του Πάσχα προβληματίζουν διαχειριστές και αγορά, και αποτελούν μέρος της μεγάλης εικόνας των ευρωπαϊκών συστημάτων, που χαρακτηρίζονται από την υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ. Η διατήρηση της ευστάθειας των ηλεκτρικών συστημάτων συνιστά μια καθημερινή πρόκληση για τους διαχειριστές των δικτύων.

Ένα από τα μεγαλύτερα έργα εκσυγχρονισμού υποδομών στην Ελλάδα και εκ των σημαντικότερων στην Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη. Σε λίγα χρόνια από σήμερα το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στα Σπάτα θα έχει διπλασιαστεί σε χώρους, οι χρόνοι διαχείρισης των επιβατών θα έχουν βελτιωθεί και θα μπορεί να εξυπηρετεί καλύτερα σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό ταξιδιωτών από ό,τι σήμερα. Το αεροδρόμιο της Αθήνας με 31,85 εκατομμύρια επιβάτες το 2024 είχε πολύ μεγαλύτερη αύξηση τόσο το 2023 όσο και το 2019 σε σύγκριση με τα άλλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Το έργο της επέκτασης, προϋπολογισμού 1,28 δισ. ευρώ, θα αυξήσει τη χωρητικότητα του αεροδρομίου με ορίζοντα το 2032 μέσω ενός σταδιακού κατασκευαστικού προγράμματος που θα υλοποιηθεί και θα παραδοθεί χωρίς να σταματήσει ούτε για μία ώρα η λειτουργία του αεροδρομίου. Η «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών», όπως είναι η επωνυμία της παραχωρησιούχου εταιρείας που έχει αναλάβει τη διαχείριση, επιταχύνει πλέον το έργο επέκτασης, το οποίο βασίζεται στο υφιστάμενο αρχιτεκτονικό πλαίσιο, προσθέτοντας επεκτάσεις και τροποποιήσεις τόσο στο κτίριο του κύριου τερματικού σταθμού (MTB) όσο και στο κτίριο του δορυφορικού τερματικού σταθμού (STB). Περιλαμβάνει επεκτάσεις προς δυτικά, βόρεια και νότια, αναβαθμίζοντας τους χώρους εξυπηρέτησης των επιβατών αλλά και τις βάσεις των αεροσκαφών, τους εμπορικούς χώρους και τις πύλες αναχωρήσεων. Στην πλήρη λειτουργία του προβλέπεται να συνεχίσει να είναι ένα από τα πιο «πράσινα» αεροδρόμια διεθνώς, με μηδενικές καθαρές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, νέα συστήματα παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πρωτοποριακά συστήματα διαχείρισης αποβλήτων και υδάτων.

Όταν η Chobani ξεκίνησε να φτιάχνει ελληνικό γιαούρτι στις ΗΠΑ, το 2005, το έκανε από ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της Kraft που αγόρασε στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, με λιγοστούς υπαλλήλους. Δύο δεκαετίες μετά, η εταιρεία του Χαμντί Ουλουκάγια επεκτείνεται, ανοίγοντας ένα ακόμη εργοστάσιο. Αυτή τη φορά πρόκειται για μια πραγματικά μεγάλη επένδυση.Η Chobani ανακοίνωσε ότι το νέο εργοστάσιό της, που θα βρίσκεται κοντά στο αρχικό, θα έχει έκταση 93.000 τ.μ. και θα παράγει πάνω από 450 εκατ. κιλά γαλακτοκομικών προϊόντων τον χρόνο. Θα κοστίσει τουλάχιστον 1,2 δισ. δολάρια και σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας θα είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο γαλακτοκομικών στις ΗΠΑ. Η Chobani ισχυρίζεται ότι ελέγχει τώρα περίπου το ένα πέμπτο της αμερικανικής αγοράς γιαουρτιού. Πλέον έχει επεκταθεί και πέραν του ελληνικού τύπου γιαουρτιού και παράγει γάλα για καφέδες, φυτικό γάλα και ροφήματα καφέ. Η επέκταση της Chobani έρχεται σε μια περίοδο που εταιρείες από όλους τους κλάδους αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ απειλεί τις εφοδιαστικές αλυσίδες, με τη Chobani να δυσκολεύεται να προμηθευτεί τα μηχανήματα που της είναι αναγκαία από την Ευρώπη. Το επόμενο βήμα για τη Chobani θα είναι η εισαγωγή στο χρηματιστήριο, παρότι τα προηγούμενα σχέδιά της, το 2021, αναβλήθηκαν λόγω των δύσκολων συνθηκών στις αγορές.

Οι δασμοί που ανακοίνωσε, πήρε πίσω και έπειτα ανακοίνωσε εκ νέου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξελίσσονται πια σε πονοκέφαλο για όσους παράγουν, εμπορεύονται και αγοράζουν δίσκους βινυλίου στις ΗΠΑ. Κατασκευαστές και έμποροι συμφωνούν ότι το όποιο πρόσθετο κόστος προκύψει από τους δασμούς θα επιβαρύνει τους καταναλωτές. Ακόμη και μια αύξηση της τάξεως του 10% στους δασμούς θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντική επιβάρυνση σε έναν κλάδο που ήδη επηρεάζεται αρνητικά από τον πληθωρισμό και τα αυξανόμενα κόστη, σημειώνει το περιοδικό Wired επικαλούμενο παράγοντες της αγοράς. Σημειώνεται ότι κάποια από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως εργοστάσια παραγωγής δίσκων βινυλίου βρίσκονται εκτός ΗΠΑ. Ο κολοσσός που ακούει στο όνομα GZ Media έχει, για παράδειγμα, την έδρα του, στην Τσεχία. Ο λόγος για μια βιομηχανία που «κόβει» περίπου 70 εκατομμύρια δίσκους βινυλίου ετησίως. Αλλά και για τα εργοστάσια που «κόβουν» δίσκους στις ΗΠΑ, τα δεδομένα πια περιπλέκονται αφού εκείνα, προκειμένου να «τυπώσουν» βινύλια, βασίζονται σε εισαγωγές από το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, οι παραγωγοί στις ΗΠΑ εισάγουν ποσότητες πολυβινυλοχλωριδίου (PVC) κυρίως από την Ταϊλάνδη και χαρτί κυρίως από τον Καναδά, το μεν PVC για την κατασκευή των ίδιων των δίσκων βινυλίου, το δε χαρτί για τις θήκες και τα εξώφυλλα/οπισθόφυλλα. Παράλληλα ωστόσο, από το εξωτερικό προέρχονται και πολλά από τα μηχανήματα που λειτουργούν στα εργοστάσια στις ΗΠΑ. Με βάση τα σημερινά δεδομένα, οι δίσκοι που εισάγονται στις ΗΠΑ από το εξωτερικό, ως έτοιμα προϊόντα προς πώληση, δεν υπόκεινται σε δασμούς.

Υπαρξιακή πρόκληση συνιστά για την Ευρώπη η επικράτηση ευρωπαϊκών εργαλείων για τις πληρωμές έναντι των παγκόσμιων παικτών, που κυριαρχούν με έμφαση στον τομέα των καρτών, με συνέπεια ο χώρος των πληρωμών να αναδεικνύεται σε νέο πεδίο μάχης για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα. Τα μη ευρωπαϊκά σχήματα καρτών κυριαρχούν στις πληρωμές με κάρτες και είναι οι μόνες λύσεις πληρωμών εκτός από τα μετρητά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε όλη την Ευρώπη στα σημεία πώλησης. Επιπλέον, όπως σημειώνεται στην έκθεση, τα τέλη που χρεώνονται από τα διεθνή δίκτυα καρτών παραμένουν σε μεγάλο βαθμό μη ρυθμιζόμενα και στερούνται διαφάνειας, επισημαίνεται στην έκθεση, παρά την υιοθέτηση του Κανονισμού Διατραπεζικών Προμηθειών, που έθεσε ανώτατα όρια στις διατραπεζικές προμήθειες. Για τους καταναλωτές, οι πληρωμές είναι ένα καθημερινό σημείο επαφής, που διαμορφώνει την εμπιστοσύνη και τη δέσμευση. Για τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τις ΜΜΕ, αποτελούν κινητήρια δύναμη ανάπτυξης, που ξεκλειδώνει νέες ευκαιρίες και διευρύνει τις αγορές.

Η Bialetti, η εταιρεία πίσω από την οκταγωνική καφετιέρα του εσπρέσο που θεωρείται σύμβολο του ιταλικού βιομηχανικού σχεδιασμού, κατέληξε σε συμφωνία με τη NUO Capital η οποία θα οδηγήσει στην πώληση της επιχείρησης και στη διαγραφή της από το χρηματιστήριο. Η NUO Capital, με έδρα το Λουξεμβούργο, είναι ένα επενδυτικό όχημα που ελέγχεται από τους Πάο Τσενγκς, μια από τις πλουσιότερες οικογένειες του Χονγκ Κονγκ. Η καφετιέρα της Bialetti παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1933 και εκτίθεται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) της Νέας Υόρκης. Όμως, έχει βρεθεί αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με κακές επενδύσεις και τον ανταγωνισμό από τις καφετιέρες κάψουλας. Η αποκαλούμενη και καφετιέρα Moka της Bialetti πήρε το όνομά της από τη Mokha της Υεμένης, μια σημαντική πόλη για το εμπόριο καφέ μεταξύ του 16ου και του 19ου αιώνα. Η εταιρεία ξεκίνησε μια στρατηγική επέκτασης που περιλάμβανε το άνοιγμα καταστημάτων σε εμπορικά κέντρα και κέντρα πόλεων, πριν «σκοντάψει» στην πανδημία του κορωνοϊού. Επιπλέον, επεκτάθηκε ανεπιτυχώς στα σκεύη κουζίνας. Το 2024 εμφάνισε ζημίες 1,1 εκατ. ευρώ και έκλεισε το έτος με προσαρμοσμένα καθαρά χρηματοοικονομικά χρέη ύψους 81,9 εκατ. ευρώ. Η NUO Capital σχεδιάζει επίσης συνεισφορά μετοχικού κεφαλαίου.

Καθώς οι δημοφιλείς πόλεις ανά την Ευρώπη αγωνίζονται με τις συνέπειες του υπερτουρισμού μετά την πανδημία, οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης όπως οι Airbnb, Vrbo και Booking.com επανέρχονται στο προσκήνιο. Οι Αρχές προετοιμάζονται για ένα ακόμη καλοκαίρι αναταραχής, καθώς η εύρεση ισορροπίας είναι δύσκολη. Ενώ ορισμένες πόλεις έχουν προσπαθήσει να αυστηροποιήσουν τους κανονισμούς για τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις υπάρχει έλλειψη συντονισμού μεταξύ των τοπικών και των εθνικών κυβερνήσεων. Αυτές οι διαμάχες έχουν κορυφωθεί στη Βαρκελώνη, η οποία εξετάζει την πλήρη απαγόρευση των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων. Τον περασμένο Ιούνιο, η δημοτική αρχή, η οποία έχει να χορηγήσει νέες άδειες για τουριστικά διαμερίσματα από το 2014, ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει συνολικά τις περίπου 10.000 υπάρχουσες άδειες μέχρι το 2028. Η δημοφιλής στους τουρίστες Βενετία αντιμετωπίζει τις ίδιες προκλήσεις. Η Βενετία διαθέτει μερικές από τις πιο ακριβές κατοικίες στην Ιταλία, με τη μέση τιμή να ανέρχεται στα 4.562 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο τον Μάρτιο, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της χώρας που είναι 1.801 ευρώ ανά τ.μ.

Η βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία Jaguar Land Rover (JLR) ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει να εξάγει αυτοκίνητα στις ΗΠΑ, καθώς επανεξετάζει τη μεσομακροπρόθεσμη επιχειρηματική στρατηγική της με φόντο πια τους δασμούς που επέβαλε η διοίκηση Τραμπ στις ξένες αυτοκινητοβιομηχανίες. Πιο συγκεκριμένα, η εταιρεία σημειώνει σε ανακοίνωσή της: «Καθώς εργαζόμαστε με στόχο να αντιμετωπίσουμε τους νέους όρους συναλλαγών μαζί με τους επιχειρηματικούς μας εταίρους και αναπτύσσουμε τα μεσομακροπρόθεσμα σχέδιά μας, προχωρούσε σε ορισμένες βραχυπρόθεσμες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της παύσης των εξαγωγών ξεκινώντας από τον Απρίλιο».