Σοβαρές αναταράξεις στην ομαλή λειτουργία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, και κατ’ επέκταση στο σύνολο των αεροδρομίων της χώρας, προκαλεί η απόφαση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) να περιορίσουν, από το πρωί της Πέμπτης 24 Σεπτεμβρίου, τον αριθμό των πτήσεων που διαχειρίζονται στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Επικαλούμενοι την ανάγκη «επιστροφής» στο κανονικό όριο δυναμικότητας του αεροδρομίου, όριο που, όπως υποστηρίζουν, ξεπεράστηκε σημαντικά τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας θα εξυπηρετούν πλέον 23 αφίξεις ανά ώρα τον Οκτώβριο, έναντι 31 που είχαν αρχικά δεσμευθεί, και 33 αναχωρήσεις αντί για 36. Η μείωση εφαρμόστηκε ήδη από την Πέμπτη και κορυφώθηκε χθες, Παρασκευή, όταν εξυπηρετήθηκαν 28 αφίξεις την ώρα, έναντι 36 κατά τη θερινή περίοδο. Μάλιστα, σε ανακοίνωσή της η Aegean ενημέρωσε χθες ότι η παρεχόμενη χωρητικότητα των αφίξεων από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας έχει περιοριστεί κατά περίπου 25% στο «Ελ. Βενιζέλος», με αποτέλεσμα να σημειώνονται καθυστερήσεις στις πτήσεις της τάξεως των 30-40 λεπτών κατά τις πρωινές ώρες, οι οποίες κλιμακώθηκαν στη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί η συγκεκριμένη απόφαση να αιφνιδίασε τον κλάδο των αερομεταφορών, ωστόσο η χρονική στιγμή που ελήφθη συμπίπτει με τη δημόσια διαβούλευση από το υπουργείο Μεταφορών του νομοσχεδίου για τον διοικητικό μετασχηματισμό της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Όλα αυτά, ωστόσο, ανατρέπουν το πτητικό πρόγραμμα του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας, με κύριο θύμα το επιβατικό κοινό που υφίσταται καθυστερήσεις και ταλαιπωρία. Παράλληλα, αρνητικές επιπτώσεις σημειώνονται για το αεροδρόμιο και τις αεροπορικές εταιρείες, ενώ σε ευρύτερη διάσταση πλήττεται και το εγχώριο τουριστικό προϊόν, το οποίο συνδέεται άμεσα με την αεροπορική κίνηση.

Καθορίστηκε η διαδικασία για την επιστροφή του ενοικίου σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο φορολογουμένους που διαμένουν σε μισθωμένη κύρια ή φοιτητική κατοικία. Η ενίσχυση θα καταβληθεί αυτόματα στους δικαιούχους μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, χωρίς να απαιτείται η υποβολή αίτησης. Η επιστροφή θα γίνει με βάση τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του δικαιούχου, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου (30/9). Το ποσό ενίσχυσης ανέρχεται για κύρια κατοικία έως 800 ευρώ ετησίως. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Για φοιτητική κατοικία είναι έως 800 ευρώ ετησίως για κάθε φοιτητή.Ειδικότερα, το ποσό της επιστροφής είναι ίσο με το ένα δωδέκατο του συνολικού ετήσιου ενοικίου που καταβλήθηκε το 2024. Αν υπήρξαν περισσότερες από μία διαδοχικές μισθώσεις, το ποσό υπολογίζεται με βάση το άθροισμα των καταβληθέντων μισθωμάτων.

Στην ψηφιακή εποχή εισέρχονται οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας. Εκτός από τη χρήση τραπεζικής κάρτας για την είσοδο των επιβατών στα μέσα μεταφοράς, που είναι ήδη διαθέσιμη, το επόμενο διάστημα οι επιβάτες θα μπορούν να έχουν την πλαστική προσωποποιημένη κάρτα στο κινητό τους, σε άυλη ψηφιακή μορφή. Αυτή ουσιαστικά αποκτά πλήρη ψηφιακή μορφή και αποτελεί μετεξέλιξη των προσωποποιημένων εισιτηρίων.«Κλειδί» για να γίνει αυτό θα αποτελέσει, σύμφωνα με πληροφορίες, η εγκατάσταση της εφαρμογής Ath.ena go, μέσω της οποίας οι επιβάτες που διαθέτουν πλαστική προσωποποιημένη κάρτα (εξαμηνιαία, ετήσια, φοιτητική, κάρτα αναπηρίας κ.λπ.) θα μπορούν να τη μετατρέψουν σε ψηφιακή κάρτα, να την επαναφορτίσουν, να τη διαχειριστούν (π.χ. δήλωση απώλειας κάρτας, ιστορικό χρήσης και επικυρώσεων κ.λπ.) και να αγοράσουν προϊόντα μετακίνησης οποιαδήποτε στιγμή, χωρίς να χρειαστεί να κατευθυνθούν στα μηχανήματα ή στα σημεία έκδοσης εισιτηρίων. Αυτή, στο μέλλον, ενδέχεται να επεκταθεί και για άλλες υπηρεσίες – χρήση ταξί ή ενοικίαση ποδηλάτου κ.λπ. Η συγκεκριμένη υπηρεσία έρχεται ως συνέχεια της υπηρεσίας ανέπαφων πληρωμών του ΟΑΣΑ με τραπεζική κάρτα στα επικυρωτικά μηχανήματα (tap2ride), η οποία λανσαρίστηκε τον περασμένο Ιανουάριο και έχει αρχίσει να κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος στις αστικές συγκοινωνίες (μετρό, τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ). Παράλληλα, η καθιέρωση της 24ωρης λειτουργίας σε μετρό, τραμ και ορισμένες λεωφορειακές γραμμές τα Σάββατα, ενίσχυσε σημαντικά τον συγκεκριμένο τρόπο πληρωμής. Σε ό,τι αφορά τις ΣΤΑΣΥ (εταιρεία που λειτουργεί μετρό, τραμ, ΗΣΑΠ), «στοίχημα» αποτελεί η καταπολέμηση της εισιτηριοδιαφυγής, που εάν και ακόμη το μέγεθός της δεν έχει προσδιοριστεί, αποτελεί εδώ και χρόνια «αγκάθι» για τις αστικές συγκοινωνίες.

Μακριά από τα επίπεδα της προ κρίσης περιόδου παρέμεινε και το 2024 η μέση μηνιαία οικογενειακή δαπάνη των νοικοκυριών στην Ελλάδα, επηρεασμένη από τα χαμηλότερα εισοδήματα και αυξημένη σε σύγκριση με το 2023 σε τρέχουσες τιμές, κυρίως λόγω του πληθωρισμού. Αυτές είναι, άλλωστε, και οι βασικές αιτίες που προκάλεσαν άνοιγμα της «ψαλίδας» μεταξύ των δαπανών του πλουσιότερου και του φτωχότερου τμήματος του πληθυσμού. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η ακρίβεια προκάλεσε μείωση των ποσοτήτων που κατανάλωσαν τα νοικοκυριά σε βασικά είδη διατροφής, όπως το ελαιόλαδο, το ψωμί, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Σύμφωνα με την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών για το έτος 2024, που δημοσίευσε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών για αγορές κατά το έτος 2024 ανήλθε στα 20.694,48 ευρώ (1.724,54 τον μήνα), καταγράφοντας αύξηση 3,6% σε τρέχουσες τιμές σε σχέση με το 2023. Σε σταθερές τιμές η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε σε ποσοστό 1% ή 213,55 ευρώ λόγω της επίδρασης του πληθωρισμού, σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή έτους 2024, που ήταν 2,6%.Σε σύγκριση με το 2008, τη χρονιά δηλαδή πριν εκδηλωθεί η οικονομική κρίση, η μέση ετήσια δαπάνη των νοικοκυριών ήταν το 2024 χαμηλότερη κατά 16,6%. Μάλιστα, η μέση μηνιαία δαπάνη σε τρέχουσες τιμές ήταν χαμηλότερη το 2024 ακόμη και σε σύγκριση με το 2011 (1.783,86 ευρώ), όταν ήδη η χώρα βρισκόταν σε καθεστώς δημοσιονομικής προσαρμογής. Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών, 20,7%, κατευθύνθηκε στα είδη διατροφής και στα μη οινοπνευματώδη ποτά, έναντι ποσοστού 21% το 2023. Ωστόσο, σε απόλυτα μεγέθη η σχετική δαπάνη αυξήθηκε κατά 2,2% το 2024 σε σύγκριση με το 2023.

Τα τερατάκια Labubu γοήτευσαν φέτος το καλοκαίρι τον πλανήτη, δημιουργώντας ουρές από τη Σαγκάη μέχρι το Λονδίνο, αποκτώντας διάσημους θιασώτες όπως η Ριάνα, η Κιμ Καρντάσιαν και ο Ντέιβιντ Μπέκαμ και τροφοδοτώντας μια ξέφρενη δευτερογενή αγορά. Μια μυστική έκδοση blind box λόγου χάρη πωλούνταν τουλάχιστον 2.000% πάνω από τις τιμές λιανικής, ενώ τον περασμένο μήνα, ληστές στην Καλιφόρνια έκλεψαν σπάνια λούτρινα αξίας 30.000 δολαρίων.Πλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι η δευτερογενής αγορά χάνει την ορμή της και τα δημοφιλή προϊόντα που προκάλεσαν παγκόσμια φρενίτιδα σημειώνουν πτώση στις τιμές μεταπώλησης. Και ενώ οι scalpers πανικοβάλλονται παρακολουθώντας τις τιμές να καταρρέουν κατά το ήμισυ ή και περισσότερο, η Pop Mart, η κινεζική εταιρεία πίσω από το φαινόμενο Labubu, επιμένει ότι η πτώση των τιμών μεταπώλησης ήταν ακριβώς αυτό που ήθελε. Οι αναλυτές λένε ότι προηγουμένως άφηνε τις τιμές μεταπώλησης να αυξάνονται για να εκτοξεύσει την ελκυστικότητα των προϊόντων της, αλλά τώρα στρέφεται σε ένα πιο σταθερό, πιο βιώσιμο μοντέλο. Η Pop Mart παράγει τώρα περίπου 30 εκατ. λούτρινα παιχνίδια μηνιαίως, 10 φορές υψηλότερα από τα επίπεδα παραγωγής του περασμένου έτους, δήλωσε η εταιρεία με έδρα το Πεκίνο. Η Pop Mart λειτουργεί ήδη ένα θεματικό πάρκο και συνεργάζεται με διεθνείς μάρκες όπως η Uniqlo, η Disney και η Coca-Cola.

Την κρίση που εξακολουθεί να μαστίζει τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία φέρνουν ξανά στην επιφάνεια η μείωση της παραγωγής της Volkswagen και οι 13.000 απολύσεις της Bosch. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες και οι προμηθευτές τους έχουν να αντιμετωπίσουν τη μείωση της ζήτησης, το υψηλό εργατικό και ενεργειακό κόστος και τον εντεινόμενο ανταγωνισμό από τους Κινέζους. Επιπλέον έριξαν δισεκατομμύρια ευρώ στην τεχνολογία των μπαταριών, για να διαπιστώσουν ότι η στροφή στην ηλεκτροκίνηση είναι πιο αργή από ό,τι όλοι περίμεναν. Αυτές οι πιέσεις αναγκάζουν τις γερμανικές βιομηχανίες να κάνουν επώδυνες περικοπές. Οι ανταγωνιστές της Bosch, Continental, Schaeffler και ZF Friedrichshafen, επίσης περικόπτουν θέσεις εργασίας και έξοδα, ενώ οι Volkswagen, Porsche και Ford Motor μειώνουν το προσωπικό και την παραγωγή τους για να αντισταθμίσουν τις αδύναμες πωλήσεις και τους δασμούς του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Συνολικά, ο γερμανικός κλάδος αυτοκινήτων έχει χάσει περίπου 55.000 θέσεις εργασίας τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με το Bloomberg. Δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας ακόμη αναμένεται να εξαφανιστούν έως το 2030, σε μια βιομηχανία που απασχολεί πάνω από 700.000 άτομα. Η γερμανική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 0,2% φέτος, έπειτα από δύο χρόνια ύφεσης, αλλά οι βιομηχανίες εξακολουθούν να συρρικνώνονται και προειδοποιούν ότι το υψηλό ενεργειακό κόστος και η γραφειοκρατία μπορεί να τις αναγκάσουν να μεταφέρουν τις μελλοντικές επενδύσεις τους στο εξωτερικό.

Καθώς το ChatGPT πλησιάζει τα τρίτα του γενέθλια, η επίδρασή του στα χρηματοοικονομικά είναι εμφανής. Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) τροφοδοτεί μια ραγδαία άνθηση στην αγορά των «ηλεκτρονικών συμβούλων επενδύσεων» (robo-advisory) επιτρέποντας σε ιδιώτες επενδυτές να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες και αναλύσεις που κάποτε ήταν αποκλειστικά προνόμιο μεγάλων τραπεζών και θεσμικών επενδυτών. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, τουλάχιστον ένας στους δέκα ιδιώτες επενδυτές χρησιμοποιεί ήδη κάποιο chatbot για να επιλέξει μετοχές. Η τεχνολογία, όπως το ChatGPT της OpenAI ή το Gemini της Google, έχει «εκδημοκρατίσει» την πρόσβαση σε πολύτιμα δεδομένα. Παρά την εντυπωσιακή άνοδο της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης στις επενδύσεις, οι ειδικοί προειδοποιούν για τους υψηλούς κινδύνους της συγκεκριμένης πρακτικής. Το ίδιο το ChatGPT άλλωστε δίνει συμβουλή να μη βασίζεται κανείς σε αυτό για επαγγελματικές οικονομικές συμβουλές.

Καθώς αυξάνεται ραγδαία η συσσώρευση όλο και μεγαλύτερου πλούτου στα χέρια των μεγιστάνων και ιδιαιτέρως στα χέρια των βαθύπλουτων της υπερδύναμης, μαζί τους αυξάνεται ευθέως ανάλογα και ο αριθμός των λεγόμενων οικογενειακών γραφείων ή οικογενειακών επιχειρήσεων (Family Offices). Πρόκειται για τις ιδιωτικές εταιρείες που στελεχώνουν οι οικογένειες των μεγιστάνων για να διαχειρίζονται τον πλούτο τους και συχνά για να τις συμβουλεύουν σχετικά με το πού μπορούν να βρουν το πλέον ευνοϊκό νομικό πλαίσιο και την πλέον ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση, εκτός από τη διαχείριση και τη συντήρηση των κατοικιών τους και των ιδιωτικών τους αεροπλάνων. Και καθώς διαχειρίζονται τον συχνά μυθικό πλούτο των μεγιστάνων, τα οικογενειακά γραφεία αποτελούν πλέον πηγές κεφαλαίων για τη Wall Street και τη Silicon Valley. Ανάμεσα στους παράγοντες που εκτιμά πως τροφοδοτούν αυτήν την αύξηση είναι η αυξανόμενη επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά και η μεταβίβαση σημαντικού όγκου πλούτου και ειδικότερα η μεταβίβαση των περιουσιακών στοιχείων αξίας πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων που θα κληροδοτήσει στους απογόνους της η γενιά της μεταπολεμικής έκρηξης των γεννήσεων.

Τα νοικοκυριά στην Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να διατηρούν μετρητά «έκτακτης ανάγκης» στο σπίτι, υποστηρίζει μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προτρέποντας τις εθνικές κεντρικές τράπεζες και τις εμπορικές τράπεζες να εγγυώνται την επαρκή πρόσβαση σε μετρητά λόγω της κρίσιμης σημασίας τους σε περιόδους κρίσης. Η ΕΚΤ θέτει το επιχείρημα ότι περισσότερες εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο εισαγωγής οδηγιών παρόμοιων με αυτές της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Φινλανδίας, οι οποίες συνιστούν στα νοικοκυριά να διατηρούν 70-100 ευρώ ανά άτομο ή όσα χρειάζονται ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες για 72 ώρες. Η έμμεση, αλλά σαφής σύσταση της ΕΚΤ ακολουθεί τη φετινή έκκληση της Κομισιόν προς τους πολίτες να αποθηκεύσουν επαρκή μετρητά, τρόφιμα, νερό και φάρμακα για να επιβιώσουν σε 72 ώρες «διαταραχών». Η ΕΚΤ επισημαίνει ένα σημαντικό παράδοξο, ότι ενώ τα μετρητά απουσιάζουν ολοένα και περισσότερο από τις καθημερινές πληρωμές, η ζήτησή τους αυξάνεται όταν η εμπιστοσύνη στα χρηματοοικονομικά ή στα ψηφιακά συστήματα ή ακόμη και στην πολιτική κλονίζεται.

Η Novo Nordisk, η φαρμακευτική εταιρεία πίσω από το δημοφιλές σκεύασμα Ozempic, αποτέλεσε για χρόνια τον κινητήριο μοχλό της οικονομίας της Δανίας. H πρόσφατη απόφαση της εταιρείας για περικοπές προσωπικού έχει δημιουργήσει ανησυχίες για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η τεράστια επιτυχία του Ozempic, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, εκτόξευσε την επιρροή της Novo Nordisk. Τα τελευταία χρόνια, η εταιρεία αντιπροσώπευε περίπου το 11% της οικονομικής ανάπτυξης της Δανίας, ενώ οι προσλήψεις της κάλυπταν το ένα πέμπτο της συνολικής αύξησης της απασχόλησης στη χώρα. Αυτή η άνθηση κράτησε τη Δανία μακριά από την ύφεση, καθιστώντας τη φαρμακευτική βιομηχανία, με κυρίαρχη τη Novo Nordisk, έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στην εθνική οικονομία.