Success story η… βύθιση της τουρκικής λίρας
Αφού προκάλεσε πολλά δεινά σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις της Τουρκίας, η κατά 20% πτώση που έχει σημειώσει τους τελευταίους μήνες η τουρκική λίρα έναντι του δολαρίου μετατρέπεται τώρα σε επίκεντρο της νέας στρατηγικής του Τούρκου υπουργού Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ και του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης Ερντογάν. Ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών δήλωσε χθες πως η νέα αναπτυξιακή στρατηγική της Τουρκίας είναι να εκμεταλλευθεί την πτώση του νομίσματος καθώς της προσφέρει ανταγωνιστικότητα με τις φθηνές τιμές των τουρκικών προϊόντων και υπηρεσιών και έτσι να αυξήσει τα έσοδά της από τις εξαγωγές και τον τουρισμό. Παράλληλα, όμως, αυτή η νέα αναπτυξιακή στρατηγική προβλέπει πως θα παράγονται από τις εγχώριες βιομηχανίες τα έως τώρα εισαγόμενα προϊόντα και οι εισαγόμενες υπηρεσίες και θα αυξηθεί η αποταμίευση ώστε να διοχετευθούν οι περισσότεροι πόροι της χώρας στην παραγωγή «και να διατηρηθεί μια πολιτική ανταγωνιστικής συναλλαγματικής ισοτιμίας».
Εν ολίγοις, η Τουρκία επιχειρεί να μετατρέψει τη χαίνουσα πληγή του νομίσματος σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ακριβώς τη στιγμή που διαφαίνεται στον ορίζοντα ο κίνδυνος ενός νέου νομισματικού πολέμου να απειλεί την παγκόσμια οικονομία. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης Ερντογάν ευελπιστεί, έτσι, πως η τουρκική οικονομία θα ανακάμψει ταχύτατα από την πανδημία. Τον περασμένο μήνα, άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών τόνισε πως η τουρκική οικονομία θα έχει πολύ μικρότερες απώλειες λόγω της πανδημίας σε σύγκριση με τις άλλες αναδυόμενες οικονομίες. Υπολογίζει συγκεκριμένα πως το τουρκικό ΑΕΠ θα συρρικνωθεί από 1% έως 2%, ενώ προτού εκδηλωθεί η πανδημία η επίσημη πρόβλεψη και στόχος της κυβέρνησης ήταν αύξηση του ΑΕΠ κατά 5% στο χρονικό διάστημα 2020-2022.
Στη χθεσινή ομιλία του, ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ επανέφερε τον στόχο του 5% αναφερόμενος στο επόμενο έτος, με την επιφύλαξη, όμως, πως «δεν θα υπάρξει άλλο μείζον κύμα της πανδημίας». Δεν παρέλειψε, βέβαια, να επαναλάβει τις προσδοκίες της κυβέρνησης Ερντογάν πως «θα υπάρξουν κι άλλα καλά νέα σύντομα» αναφερόμενος στον εντοπισμό κοιτάσματος φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα. Ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ, που σημειωτέον είναι γαμπρός του Τούρκου προέδρου και έχει αναλάβει το χαρτοφυλάκιο των Οικονομικών από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό του 2018, επικαλέστηκε χθες και τη στήριξη της κεντρικής τράπεζας που έχει, άλλωστε, επιδοθεί σε συστηματικές προσπάθειες τις τελευταίες εβδομάδες για να σταθεροποιήσει την τουρκική λίρα. Η πτώση του τουρκικού νομίσματος έχει φέρει σε δεινή θέση πολλές τουρκικές επιχειρήσεις που έχουν δανειστεί σε ξένο νόμισμα, κατά κύριο λόγο σε δολάρια, και αδυνατώντας να αποπληρώσουν καταφεύγουν σε αναδιάρθρωση του χρέους τους. Εχει, άλλωστε, πλήξει καίρια το βιοτικό επίπεδο του τουρκικού λαού αφού η πτώση του νομίσματος έχει καταστήσει ακριβά τα εισαγόμενα προϊόντα αλλά και τα εγχώρια, καθώς προκαλεί πληθωρισμό.
Μέχρι στιγμής, πάντως, η κεντρική τράπεζα έχει προσπαθήσει να στηρίξει το νόμισμα χωρίς να αυξήσει τα επιτόκια. Eχει περιορίσει τη ρευστότητα στην αγορά με άλλα εργαλεία και με πιο έμμεσους τρόπους. Μεταξύ άλλων έχει διακόψει τη χρηματοδότηση με το χαμηλότερο επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας, που σημειωτέον εφαρμόζει ένα σύστημα πολλαπλών επιτοκίων. Ο πληθωρισμός έχει, έτσι, περιοριστεί οριακά αλλά παραμένει σε διψήφια ποσοστό και τον Αύγουστο διαμορφωνόταν στο 12%. Ο επίμονα διψήφιος πληθωρισμός αποτελεί πληγή για την τουρκική οικονομία και ιδιαιτέρως για τα τουρκικά νοικοκυριά που με την πτώση της λίρας βλέπουν να μειώνεται καθημερινά η αγοραστική δύναμή τους.
Οπως σχολιάζει σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, η προσπάθεια της τουρκικής ηγεσίας να προστατεύσει την οικονομία έχει υπαγορεύσει μια αλλαγή πλεύσης σε ό,τι αφορά τον δανεισμό καθώς η χώρα αντιμετώπισε φέτος μαζικές εκροές ξένων κεφαλαίων.
Το υπουργείο Οικονομικών αύξησε σημαντικά τον δανεισμό του σε σκληρό νόμισμα αλλά αντλώντας κεφάλαια από την εγχώρια αγορά και όχι από τις διεθνείς χρηματαγορές. Δεν έχει εκδώσει δεκαετή ομόλογα σε τουρκικές λίρες εδώ και περισσότερο από δύο χρόνια.
Σύμφωνα με τον Αλμπαϊράκ, αυτό ενδέχεται να αλλάξει σύντομα καθώς το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να αρχίσει και πάλι να εκδίδει πενταετείς και δεκαετείς τίτλους σε τουρκικές λίρες. Μεταξύ άλλων, σχεδιάζει να εκδώσει δεκαετή ομόλογα στις 17 Νοεμβρίου. Παράλληλα, όμως, η Τουρκία δεν έχει εγκαταλείψει το σχέδιό της για δανεισμό ύψους 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις διεθνείς αγορές. Σύμφωνα με τη σχετική δήλωση του Τούρκου υπουργού Οικονομικών, η Τουρκία «θα εξακολουθήσει να εκμεταλλεύεται τις καλές ευκαιρίες όπως ακριβώς κάναμε στο παρελθόν».
Σημειωτέον, πάντως, πως η νέα αναπτυξιακή στρατηγική όπως την ανέπτυξε χθες ο Μπεράτ Αλμπαϊράκ αντανακλά και τη φιλοδοξία του Τούρκου προέδρου να θέσει σε προτεραιότητα την εγχώρια παραγωγή ορισμένων εισαγόμενων προϊόντων. Μεταξύ άλλων, τα σχέδια του Τούρκου προέδρου περιλαμβάνουν την εγχώρια παραγωγή αυτοκινήτων αλλά και οικοδομικών υλικών.
Πηγή: kathimerini.gr