Φορολογικά κίνητρα για έρευνα και ανάπτυξη έως και 315%, περαιτέρω κίνητρα για επενδύσεις σε startups από angel investors (ιδιώτες επενδυτές που χρηματοδοτούν μικρές καινοτόμες εταιρείες), αλλά και κίνητρα για την εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνίας. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, νομοσχέδιο του οικονομικού επιτελείου με σκοπό να ενισχυθεί το οικοσύστημα των καινοτόμων και των εγχώριων νεοφυών επιχειρήσεων, των οποίων η κεφαλαιοποίηση ξεπερνάει τα 8 δισ. ευρώ. Εκτός από τα παραπάνω, κίνητρα πλέον δίνονται και μέσω της golden visa η οποία τώρα «μπαίνει» και στις startups. Όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, αυτή πλέον θα μπορεί να χορηγηθεί και σε όσους επενδύουν σε ελληνικές startups κεφάλαια τουλάχιστον 250.000 ευρώ. Πρόκειται για εταιρείες τεχνολογίας, εγγεγραμμένες στο εθνικό μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων, Elevate Greece, που ήδη αριθμεί πάνω από 800 εταιρείες διαφόρων κλάδων (edtech, agrotech, enterprise software, fintech). Πάντως, και τα προηγούμενα χρόνια, όπου το επενδυτικό κλίμα ήταν πιο ευνοϊκό για επενδύσεις υψηλού ρίσκου, ελληνικών συμφερόντων startup εταιρείες είχαν βρεθεί στο ραντάρ κορυφαίων venture capitals του εξωτερικού. Για παράδειγμα, η ελληνική Hack the Box έλαβε χρηματοδότηση ύψους 55 εκατ. δολ. από το αμερικανικό private equity Carlyle Group, ενώ η Augmenta, εταιρεία από τον Βόλο, περιήλθε στον έλεγχο της CNH Industrial, του δεύτερου μεγαλύτερο κατασκευαστή τρακτέρ στον κόσμο.Στο μεταξύ, αρκετοί ξένοι «άγγελοι» επενδυτές έχουν χορηγήσει κεφάλαια σε ελληνικές startups, με ενδεικτικό παράδειγμα τον Λαρς Ράσμουσεν, συνιδρυτή της δημοφιλούς εφαρμογής Google Maps, ο οποίος κατάγεται από τη Δανία αλλά τα τελευταία χρόνια είναι μόνιμος κάτοικος της Ελλάδας. Ο ίδιος έχει επενδύσει στην ελληνική Phos Print, η οποία μέσω της τεχνολογίας που έχει αναπτύξει είναι σε θέση να εκτυπώνει τρισδιάστατα κύτταρα, καθώς και στην ελληνική εταιρεία βιοτεχνολογίας ResQ Biotech.

Μέσα από υπερεκπτώσεις από τον φόρο των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, οι οποίες θα φτάνουν ακόμη και το 315%, από 200% που είναι σήμερα, μειωμένο φόρο για μία δεκαετία στα έσοδα από προϊόντα που προστατεύονται από πατέντα και εκπτώσεις φόρου για επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις φιλοδοξεί η κυβέρνηση να προωθήσει την πολυπόθητη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, μοντέλου βασισμένο στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, είτε πρόκειται για τρόφιμα είτε για εφαρμογές ιατρικής τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση προχωράει στη θέσπιση φορολογικών και χρηματοδοτικών κινήτρων για την προώθηση των συγχωνεύσεων. Το δημοσιονομικό κόστος των νέων μέτρων υπολογίζεται με βάση την υφιστάμενη επιχειρηματική δραστηριότητα σε 40 εκατ. ευρώ ετησίως. Τη «μερίδα του λέοντος» στα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες κατέχει η στήριξη, πολλαπλώς, της καινοτομίας.

Εξαιρετικά μικρή παραμένει η διείσδυση των βιολογικών προϊόντων στα ελληνικά νοικοκυριά, καθώς είτε λόγω κουλτούρας είτε λόγω περιορισμένων εισοδημάτων η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για την αγορά προϊόντων αυτής της κατηγορίας είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις 6 ευρώ. Την ίδια ώρα στη Δανία, χώρα με πολύ μικρότερη –αναλογικά– καλλιεργούμενη με βιολογική μέθοδο γη, η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για βιολογικά προϊόντα ανέρχεται σε 364 ευρώ. Εύλογα θα σκεφθεί κάποιος ότι o μέσος καθαρός μισθός στη Δανία είναι περίπου 2.800 ευρώ. Στην Αυστρία, εκεί όπου ήδη η ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για την αγορά βιολογικών τροφίμων είναι 274 ευρώ, η δεύτερη υψηλότερη στην Ε.Ε., έχει τεθεί στόχος να διατίθενται βιολογικά τρόφιμα στα δημόσια κυλικεία σε ποσοστό 55% έως το 2030. Στρατηγική που αποσκοπεί τόσο στην ενίσχυση της υγιεινής διατροφής όσο και στην περαιτέρω προώθηση της βιολογικής γεωργίας. Σημειώνεται ότι ο στόχος που έχει τεθεί από την Ε.Ε. είναι να ανέλθει η καλλιεργούμενη βιολογικά έκταση στο 25% μέχρι το 2030. Το 2022, περίπου 17 εκατ. εκτάρια γης στην Ε.Ε. καλλιεργούνταν με βιολογικές μεθόδους, ήτοι το 10,5% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Ας σημειωθεί ότι η Ελλάδα και η Λιθουανία είναι τα δύο κράτη-μέλη της Ε.Ε. που δεν έχουν υποβάλει εθνικά σχέδια στην Κομισιόν για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας. Η Αυστρία, η Πολωνία και η Ιταλία ζήτησαν από τους γεωργούς να παράγουν εκροές από τα αγροτεμάχια που έλαβαν στήριξη, παραδείγματος χάριν να προβούν στη συγκομιδή των καλλιεργειών στα αγροτεμάχια αυτά ή να χρησιμοποιήσουν το χορτάρι από τα αγροτεμάχια αυτά για τη σίτιση των ζώων. Από το 2023 στην Ιταλία οι γεωργοί που πωλούν την παραγωγή τους ως βιολογική λαμβάνουν κοινοτική στήριξη κατά προτεραιότητα.

Ούτε ένα, ούτε δύο, ούτε τρία, αλλά τέσσερα ολόκληρα χρόνια χρειάστηκε η Microsoft για να καταφέρει να βγάλει την πρώτη οικοδομική άδεια για το κυρίως κτίριο του πρώτου data center της στην Ελλάδα, που θα κατασκευαστεί στα Σπάτα. Η απίθανη ελληνική γραφειοκρατία, ολιγωρίες προσώπων, ευθυνοφοβία υπηρεσιακών παραγόντων, αλλά και αλλαγές στην διοίκηση της ελληνικής θυγατρικής της Microsoft, όπως και η πανδημία και ο «παραδοσιακά» νεκρός χρόνος που προηγείται των ελληνικών εκλογικών αναμετρήσεων, αυτή τη φορά των ευρωεκλογών, ενοχοποιούνται για τη μεγάλη αυτή καθυστέρηση, σύμφωνα με πηγές της αγοράς. Χρειάστηκε η κινητοποίηση της κυβέρνησης σε ανώτατο επίπεδο ώστε το τελευταίο τρίμηνο, μετά τον ανασχηματισμό, το υπουργείο Ανάπτυξης να συγκαλέσει αλλεπάλληλες συσκέψεις των γενικών γραμματέων των συναρμόδιων υπουργείων και παράλληλα να πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με το επιτελείο της Microsoft, η τελευταία προχθές Τρίτη, προκειμένου να ξεκλειδώσει η επένδυση. Κάπως έτσι στις αρχές Σεπτεμβρίου συνήλθε το Κεντρικό Συμβούλιο Διοίκησης, το αρμόδιο όργανο για την έγκριση χωροθέτησης και περιβαλλοντικών όρων προκειμένου να εκδοθεί η κρίσιμη ΚΥΑ. Η Microsoft ζήτησε βοήθεια από την κυβέρνηση προκειμένου να βρει περισσότερους αρχαιολόγους, τους οποίους, όπως προβλέπεται, αποζημιώνει η ίδια, και το υπουργείο Πολιτισμού έχει ανταποκριθεί ενώ βοήθεια εκτιμά η εταιρεία πως θα απαιτηθεί και για την αδειοδότηση της διέλευσης των καλωδίων από τους δήμους, όπως και για το θέμα των υποδομών ομβρίων.

Η μεγάλη δυναμική της αιολικής και ηλιακής ενέργειας σε περιοχές της δυτικής Ευρώπης αλλά και των ΗΠΑ έχει ωθήσει τις τιμές χονδρικής στο μηδέν ή υπό του μηδενός για πολλές ώρες τον χρόνο στο χρηματιστήριο ενέργειας, σηματοδοτώντας μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι καταναλωτές χρησιμοποιούν τις «καθαρές πηγές» ηλεκτροδότησης, με βάση την ηλιοφάνεια ή την εκμετάλλευση του ανέμου. Οι περισσότεροι άνθρωποι πληρώνουν μια σταθερή τιμή για κάθε κιλοβατώρα ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν. Η τιμή καθορίζεται από την εταιρεία ηλεκτρισμού τους και αλλάζει μόνο σε σπάνια διαστήματα, μία φορά την εβδομάδα, τον μήνα ή ακόμη και μόνο μία φορά τον χρόνο. Ο Βαν Ντίζεν, πωλητής λογισμικού, πρόσφατα εγγράφηκε για να λαμβάνει ηλεκτρική ενέργεια από δύο παρόχους που του χρεώνουν την ωριαία τιμή στην ολλανδική αγορά χονδρικής ενέργειας, αντί για μια σταθερή τιμή που αλλάζει σε μηνιαία ή ετήσια βάση. Όταν η τιμή του ρεύματος πέσει αρκετά χαμηλά, οι έξυπνοι μετρητές στο σπίτι του αρχίζουν να φορτίζουν τα δύο ηλεκτρικά αυτοκίνητά του. Οι τιμές χονδρικής αλλάζουν κάθε ώρα της ημέρας, και ακόμη περισσότερο καθώς μεγαλύτερο μερίδιο ηλεκτρικής ενέργειας ρέει από αιολικές και ηλιακές εγκαταστάσεις. Επειδή το κόστος παραγωγής των αιολικών ή ηλιακών πάρκων είναι αμελητέο, οι τιμές της αγοράς είναι σχεδόν μηδενικές όταν υπάρχει αρκετή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές.

Τέλος εποχής για την εμβληματική Tupperware, την αμερικανική εταιρεία πλαστικών ειδών οικιακής χρήσεως που είναι συνυφασμένη με τη γυναικεία χειραφέτηση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η φίρμα οικιακών αγαθών που έβγαλε τις νοικοκυρές από τα σπίτια, τους πρόσφερε μία πηγή εισοδήματος και έφερε «επανάσταση» στην αποθήκευση φρέσκων τροφίμων αναμένεται να κηρύξει πτώχευση το συντομότερο αυτή την εβδομάδα, μετά μια μακροχρόνια προσπάθεια να ορθοποδήσει, εν μέσω φθίνουσας ζήτησης. Σχεδιάζει να εισέλθει σε δικαστική προστασία αφού παραβίασε τους όρους του χρέους της και επιστράτευσε νομικούς και οικονομικούς συμβούλους, με τις μετοχές της να βυθίζονται περισσότερο από 50% λόγω της είδησης. Είχαν προηγηθεί παρατεταμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ της Tupperware και των δανειστών της για τον τρόπο διαχείρισης του χρέους ύψους άνω των 700 εκατ. δολαρίων. Προσωρινή «ανάσα» είχε προσφέρει η πανδημία που έδωσε ώθηση στις πωλήσεις της, καθώς οι οικογένειες που έμεναν σπίτι, μαγείρευαν περισσότερο και παρήγαν περισσότερα υπολείμματα. Οταν ο κόσμος «άνοιξε ξανά» η κρίση επέστρεψε. Τα προϊόντα της Tupperware έκαναν την εμφάνισή τους το 1946 και κατάφεραν να προσθέσουν τη δική τους πινελιά σε εκατομμύρια νοικοκυριά ανά την υφήλιο. Εμπνευστής τους, ο Earl Tupper ο οποίος εφηύρε την εύκαμπτη αεροστεγή τους σφράγιση και παρουσίασε το Wonderlier Bowl το οποίο πωλείται ακόμη και σήμερα σε διάφορα χρώματα και μεγέθη. Το θρυλικό πλέον κάλυμμα στα δοχεία βοηθούσε το φαγητό να μην ξεραίνεται και να μη χάνει τη γεύση και το άρωμά του μέσα στο ψυγείο.

Η Γκόμεζ οφείλει τα πλούτη της στις επιχειρήσεις της, αλλά και τους εκατοντάδες εκατομμύρια followers της στα social media. Το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας της Γκόμεζ προέρχεται από τη Rare Beauty Brands Inc., την εταιρεία μακιγιάζ που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, κάνοντας μεγάλη επιτυχία ανάμεσα στους influencers και τα νεαρά κορίτσια. Η τραγουδίστρια έχει επίσης συνεργασίες με διάφορα brands, συμβόλαια υποκριτικής και μια startup που ασχολείται με θέματα ψυχικής υγείας, τη Wondermind. Η Γκόμεζ έκανε μεγάλη επιτυχία στα social media. Εχει 424 εκατ. followers στον τρίτο δημοφιλέστερο λογαριασμό του Instagram μετά τον Κριστιάνο Ρονάλντο και τον Λιονέλ Μέσι, κάτι που σημαίνει ότι έχει τεράστιο κοινό για να προωθήσει το δικό της brand, αλλά και τα άλλα με τα οποία συνεργάζεται. Το 2017, για παράδειγμα, υπέγραψε διετές συμβόλαιο ύψους 30 εκατ. δολαρίων με την Puma. Το 2016 έκλεισε συμφωνία 10 εκατ. δολαρίων με την Coach, ενώ ύψους 10 εκατ. δολαρίων είναι και το συμβόλαιό της με τη Louis Vuitton.

Το 2021, ένας παγετός κατέστρεψε ολόκληρες σοδειές στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο παραγωγό κόκκων καφέ τύπου Arabica. Ως αποτέλεσμα, η έλλειψη που δημιουργήθηκε στην αγορά υποχρέωσε τους αγοραστές να στραφούν σε άλλες χώρες, όπως το Βιετνάμ, το οποίο παράγει ιδίως κόκκους τύπου Robusta. Στο Βιετνάμ, ωστόσο, επικρατούσε η χειρότερη ξηρασία των τελευταίων περίπου δέκα ετών, με αποτέλεσμα οι αγρότες να αναζητούν πιο κερδοφόρες ευκαιρίες από τον καφέ, τις οποίες και βρήκαν στο βρωμερό κίτρινο φρούτο ντούριαν. Το φρούτο έχει απαγορευθεί στις δημόσιες μεταφορές στην Ταϊλάνδη, στην Ιαπωνία, στη Σιγκαπούρη και στο Χονγκ Κονγκ λόγω μυρωδιάς, αλλά γίνεται όλο και πιο δημοφιλές στην αγορά της Κίνας. Έτσι, όλο και περισσότεροι αγρότες στο Βιετνάμ αποφασίζουν να σταματήσουν την παραγωγή καφέ και να δοκιμάσουν την τύχη τους στο ντούριαν. Χαρακτηριστικό είναι ότι το μερίδιο του βιετναμέζικου ντούριαν στην κινεζική αγορά σχεδόν διπλασιάστηκε μεταξύ 2023 και 2024 και ορισμένοι υπολογίζουν ότι η συγκεκριμένη παραγωγή είναι πέντε φορές πιο κερδοφόρα από τον καφέ. Οι προκλήσεις που δημιουργεί για την παγκόσμια βιομηχανία καφέ η κλιματική αλλαγή αναμένεται να συνεχιστούν μακροπρόθεσμα.

Ένας από τους λόγους είναι ότι ο τεχνολογικός τομέας δεν είναι εντάσεως εργασίας, όπως οι βιομηχανίες που τις περασμένες δεκαετίες έδωσαν ώθηση στην κινεζική οικονομία και στο βιοτικό επίπεδο των Κινέζων. Η Κίνα έχει επενδύσει ιλιγγιώδη κεφάλαια σε έναν τομέα που δεν προσφέρει αρκετές θέσεις εργασίας. Το γεγονός ότι η Κίνα δεν έχει τη δυνατότητα να προσφέρει επαρκείς θέσεις εργασίας στους περίπου 12 εκατομμύρια αποφοίτους πανεπιστημίου και στα εκατομμύρια όσων εγκαταλείπουν το σχολείο για να μπουν στην αγορά εργασίας μπορεί να αποδοθεί έως έναν βαθμό στην πανδημία, στην αναιμική ανάκαμψη και στον εμπορικό πόλεμο με τη Δύση. Προπαντός, όμως, ο πλέον καθοριστικός παράγοντας ήταν η επίθεση που εξαπέλυσε ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ κατά των εταιρειών τεχνολογίας, κατά των ιδιωτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και κατά της αγοράς ακινήτων τη διετία 2020 και 2021. Τότε ο ζωτικός κλάδος της τεχνολογίας υπέστη πανωλεθρία, καθώς τα μεταρρυθμιστικά μέτρα του προέδρου Σι στόχευαν ευθέως σε αυτόν, οι τεχνολογικοί κολοσσοί της χώρας έχασαν δεκάδες εκατ. σε χρηματιστηριακή αξία, ενώ κατέρρευσε και ο τομέας των ακινήτων .

Δύο κολοσσοί των μικροεπεξεργαστών, η ταϊβανέζικη TSMC και η νοτιοκορεατική Samsung, σχεδιάζουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για την από κοινού κατασκευή ενός γιγαντιαίου συμπλέγματος μονάδων τους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που φιλοδοξούν να εξελιχθούν σε κέντρο υψηλής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης. Οι όροι της σχετικής συμφωνίας, προβλέπουν πως το σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί από τα Αραβικά Εμιράτα, με κεντρικό ρόλο να αναλαμβάνει το κρατικό επενδυτικό ταμείο του Αμπου Ντάμπι, το γνωστό ως Mubadala. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία στον κόσμο ως προς το ύψος του πλούτου του και των επενδύσεων χαρτοφυλακίου του, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε περίπου 300 δισ. δολ., ενώ τα κεφάλαιά του ανέρχονται σε 1 τρισ.