150 εκατ. ευρώ για να «καθαρίσουν» τα νερά από τα νιτρικά

Η διασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης με την οδηγία   αποτελεί ακόμη ζητούμενο για  πολλά κράτη μέλη, με την Επιτροπή να …τραβάει το αυτί, στις αρχές Οκτωβρίου σε 12 κράτη μέλη στα οποία εντοπίζονται υψηλά ποσοστά εισροής ρύπων από γεωργικές δραστηριότητες σε όλη την επικράτειά τους, όπως στο Βέλγιο, τη Τσεχία, τη Γερμανία κ.ά. Σε αυτή τη λίστα δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα.

Ωστόσο, η χώρα μας έχει ήδη καταδικαστεί, με επιβολή προστίμου 3,5 εκατ. ευρώ από το ευρωδικαστήριο στις αρχές του 2020 διότι καθυστέρησε να εφαρμόσει την κοινοτική νομοθεσία για τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Πρωτοδίκως είχε καταδικαστεί το 2015 διότι δεν είχε χαρακτηρίσει ως  «ευπρόσβλητες» ορισμένες ζώνες, μεταξύ των οποίων οι πεδιάδες Θεσσαλίας και Έβρου, στις οποίες   είχαν καταγραφεί συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων στα ύδατα μεγαλύτερες από 50 mg/l και φαινόμενα ευτροφισμού.

Σε κάθε περίπτωση, πριν λίγο καιρό έγινε η προδημοσίευση για νέες Προσκλήσεις της Δράσης 10.1.04 , στο πλαίσιο του τρέχοντος Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, για τη «Μείωση της Ρύπανσης Νερού από Γεωργική Δραστηριότητα». Ο συνολικός προϋπολογισμός των δύο προσκλήσεων εκτιμάται ότι θα κυμανθεί στα 150 εκατομμύρια ευρώ, μειωμένος σε σύγκριση με δράσεις προηγούμενων ετών. Η μία Πρόσκληση θα αφορά  αγρανάπαυση καλλιεργειών και αμειψισπορά και η δεύτερη   ειδικές δεσμεύσεις όπως χλωρά λίπανση σε δενδρώδεις καλλιέργειες  και δημιουργία ζώνης ανάσχεσης σε αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα.

Η δράση θα εφαρμόζεται στις 30 περιοχές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης καθώς και σε επτά περιοχές σημαντικών υγροτόπων _ Εθνικός Δρυμός Πρεσπών, Υγρότοποι Αμβρακικού, Εθνικό Πάρκο Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων, Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού,  Λίμνες Τριχωνίδα – Λυσιμαχία, Οζερός,  Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών και Ζάζαρη καθώς και στο Δέλτα Νέστου.

 Ο περιορισμός της νιτρορύπανσης αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ καθώς εξαιτίας της εντατικοποίησης της γεωργίας έχει αυξηθεί η χρήση λιπασμάτων τα οποία περιέχουν άζωτο (N) και φώσφορο (P), τα οποία οδηγούν σε ρύπανση των υδάτων, του αέρα και του εδάφους επηρεάζοντας την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Τα αγροτεμάχια   που θα μπορούν να ενταχθούν στις προσκλήσεις της Δράσης, θα πρέπει να είναι δηλωμένα στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ) του ενδιαφερόμενου του έτους 2021, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως αίτηση αναφοράς, να είναι αρδευόμενα και να   βρίσκονται εντός της περιοχής παρέμβασης.  Για τις καλλιέργειες ελιάς τίθεται ως ειδική δέσμευση ότι  η ελάχιστη πυκνότητα φύτευσης των υπό ένταξη ελαιοτεμαχίων θα πρέπει να ανέρχεται σε 80 ελαιόδεντρα ανά εκτάριο.

Αποκλείονται από την ένταξη αγροτεμάχια τα οποία κατά το έτος 2021, εξακολουθούν να είναι ενταγμένα στη δράση 10.1.04 με βάση την Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος του 2017 και όσα  εξακολουθούν να είναι ενταγμένα σε άλλη δράση του Μέτρου 10 «Γεωργοπεριβαλλοντικά και κλιματικά μέτρα» ή του Μέτρου 11 «Βιολογική Γεωργία» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020.

Οι προσκλήσεις για αγρανάπαυση και αμειψισπορά   

Οι δικαιούχοι αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αγρανάπαυση έκταση, η οποία θα πρέπει να  αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης αρδεύσιμης έκτασης, ποσοστό που μπορεί να αυξηθεί έως 50%, χωρίς παροχή επιπλέον ενίσχυσης. Η υπόλοιπη έκταση θα καλλιεργείται με τις επιλέξιμες αροτραίες καλλιέργειες (αραβόσιτο, ζαχαρότευλα κλπ). Επιτρέπεται η συγκαλλιέργεια και με υπαίθρια φρέσκα λαχανικά και κηπευτικά.   Στην υπό αγρανάπαυση έκταση θα απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε γεωργικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να αλλοιώσει τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα της έκτασης (π.χ. άροση, λίπανση, χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, άρδευση, βόσκηση κ.ά.)

Η δέσμευση της αγρανάπαυσης μπορεί να εφαρμόζεται σε διαφορετικά αγροτεμάχια κάθε έτος. Εάν όμως η ενταγμένη στη δράση έκταση περιλαμβάνει αγροτεμάχια που εφάπτονται σε επιφανειακά ύδατα (ποτάμια, υδατορέματα, λίμνες, διώρυγες, τάφρους και κανάλια άρδευσης ή  στράγγισης) τότε η αγρανάπαυση εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε αυτά καθ’ όλη τη διάρκεια της δέσμευσης.Για τους αγρότες που  αναλαμβάνουν ετησίως να θέτουν σε αμειψισπορά μια έκταση, αυτή θα πρέπει να αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 30% της συνολικά ενταγμένης   αρδεύσιμης έκτασης , ποσοστό που μπορεί να αυξηθεί  έως και στο 90%, χωρίς παροχή επιπλέον ενίσχυσης. Ως καλλιέργειες αμειψισποράς εγκαθίστανται καλλιέργειες που παραδοσιακά καλλιεργούνται ως ξηρικές (χειμερινά σιτηρά και ψυχανθή) και επίσης δηλώνονται στην αντίστοιχη ΕΑΕ ως ξηρικές. Η εναπομείνασα της αμειψισποράς έκταση θα  καλλιεργείται με τις επιλέξιμες αροτραίες καλλιέργειες (ηλίανθος, βαμβάκι κλπ). Επιτρέπεται η συγκαλλιέργεια μόνο με υπαίθρια φρέσκα λαχανικά και κηπευτικά.

Πηγή: ot.gr