Με «όπλα» νέας γενιάς οι τράπεζες στη μάχη κατά των κόκκινων δανείων

Τρία εξαιρετικά σημαντικά εργαλεία –νομική προστασία στελεχών, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και εξωδικαστικός μηχανισμός– έχουν πλέον στο οπλοστάσιό τους οι τράπεζες για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οπλα που, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Η δραστική μείωση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί τη μητέρα των μαχών από την έκβαση της οποίας θα κριθεί το μέλλον όχι μόνο των τραπεζών αλλά ευρύτερα της εγχώριας οικονομίας. Αν οι τράπεζες αποτύχουν οι επιπτώσεις θα είναι μεγάλες: θα βρεθούν αντιμέτωπες με νέα ανακεφαλαιοποίηση, ίσως απαιτηθούν νέες συγχωνεύσεις τραπεζών, μπορεί να τεθεί ζήτημα «κουρέματος» καταθέσεων και επιπλέον ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής δομής της χώρας θα απαξιωθεί (επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να σωθούν).

Ωστόσο όλα αυτά μπορούν να αποφευχθούν: για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους ένα θεσμικό πλαίσιο που λίγα χρόνια πριν αποτελούσε όνειρο θερινής νυκτός! Και μπορεί να υπάρχουν πολλά επιμέρους σημεία και λεπτομέρειες που οι τράπεζες θα τα ήθελαν διαφορετικά, ειδικά στο θέμα του εξωδικαστικού αλλά και τις «ασυλίας», ωστόσο σε γενικές γραμμές είναι ικανοποιημένες, και μάλιστα με το παραπάνω. Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν πολλές γκρίνιες. Θετικά κρίνουν και τη διάταξη για την παροχή νομικής προστασίας, καθώς η κυβέρνηση υποχώρησε από την αρχική διάταξη (με την οποία ουσιαστικά ο υπουργός Οικονομικών θα είχε την τελική απόφαση για το αν θα ασκηθεί ή όχι δίωξη) λόγω της αντίδρασης των εκπροσώπων των θεσμών. Η παροχή νομικής κάλυψης στα στελέχη των τραπεζών (αλλά και του Δημοσίου) αποτελεί εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη, αφού μέχρι τώρα ο φόβος διώξεων έκανε τους πάντες απρόθυμους να υπογράψουν μακροπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων. Σημειώνεται ότι η λέξη ασυλία χρησιμοποιείται καταχρηστικά, καθώς ασφαλώς και δεν ισχύει σε περιπτώσεις όπου παραβιάζονται τραπεζικά κριτήρια ή εποπτικοί κανόνες ή η νομοθεσία. Η ασυλία αφορά τον κίνδυνο αυθαίρετων διώξεων, κάτι που δυστυχώς δεν είναι καθόλου σπάνιο δεδομένης της κακής ποιότητας της δικαιοσύνης και της απουσίας δικαστικών που να γνωρίζουν οικονομικά και να κατανοούν τα στοιχειώδη της λειτουργίας της οικονομίας και των επιχειρήσεων. Οπως σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση της κυβέρνησης για το νομοσχέδιο: «Με τις προτεινόμενες διατάξεις εξειδικεύονται τα κριτήρια περιορισμού της ποινικής και αστικής ευθύνης των διαχειριστών για πράξεις ή παραλείψεις τις οποίες τέλεσαν για την εξυπηρέτηση της αναδιάρθρωσης ή διαγραφής χρεών κατά τα οριζόμενα στους αναφερόμενους νόμους, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος αυθαίρετων διώξεων των εν λόγω προσώπων».

Η διάταξη δεν αφορά χρεοκοπημένες επιχειρήσεις. Εξαιρετικά υπερχρεωμένες επιχειρήσεις που αδυνατούν έστω και μερικώς να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους θα περάσουν στον έλεγχο των τραπεζών –με την εκδίωξη των μετόχων– και εν συνεχεία οι τράπεζες, μέσω ειδικού εκκαθαριστή, θα προχωρήσουν σε πλειστηριασμό των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.

Η διάταξη αφορά κυρίως εταιρείες που βρίσκονται «μεταξύ ζωής και θανάτου». Επιχειρήσεις υπερδανεισμένες που εξυπηρετούν όμως μέρος των υποχρεώσεών τους (καταβάλλοντας μόνο τόκους ή μέρος των τόκων), είναι αρκετά ανταγωνιστικές και με μια ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης με παράλληλο «κούρεμα» θα μπορούσαν να γίνουν βιώσιμες και να επανέλθουν στην κανονικότητα. Η απάντηση στο ποιες επιχειρήσεις με την κατάλληλη αναδιάρθρωση μπορούν να διασωθούν, θα πρέπει να γίνει με τυποποιημένα τραπεζικά κριτήρια και συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως θα οριστούν από την ΤτΕ και τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και μόνον στις περιπτώσεις που κάποια στελέχη παραβαίνουν ή παρακάμπτουν τους εποπτικούς κανόνες και τις τραπεζικές διαδικασίες θα πρέπει να μπαίνουν στο μικροσκόπιο της Δικαιοσύνης.

Πηγή: kathimerini.gr