Κίνημα επενδυτών για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων

Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι πιο πιεστική και πειστική, όταν πολλές χώρες της Δυτικής και της Κεντρικής Ευρώπης  γνωρίζουν έναν πρωτοφανή καύσωνα, με θερμοκρασίες γνώριμες μόνο στις χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Η έκκληση, όμως, που απηύθυναν στους ηγέτες του κόσμου 477 θεσμικοί επενδυτές με περιουσιακά στοιχεία ύψους 34 τρισ. δολαρίων αντανακλούσε πρωτίστως τη στροφή του επενδυτικού κόσμου σε επιλογές φιλικές προς το περιβάλλον. Την ίδια στροφή επιχειρεί ο επιχειρηματικός  κόσμος, με τον κόσμο της μόδας να διαφημίζει τις αλλαγές στην επιλογή των πρώτων υλών του.

Καθώς οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του G20 ετοιμάζονταν να συναντηθούν στην Οσάκα, πανίσχυροι παράγοντες του επενδυτικού κόσμου ζητούσαν να καθιερωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο τιμολόγηση των εκπομπών καυσαερίων και να λάβουν οι κυβερνήσεις μέτρα ώστε να καταργηθεί σταδιακά η χρήση λιθάνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ανάμεσά τους ηχηρά ονόματα του επενδυτικού κόσμου, όπως η Legal & General Investment Management, από τις μεγαλύτερες επενδυτικές στην Ευρώπη, και το συνταξιοδοτικό ταμείο της Καλιφόρνιας, που συγκεντρώνει τις αποταμιεύσεις 1,6 εκατ. δημοσίων υπαλλήλων της πολιτείας. Εξέφραζαν έντονα την ανησυχία τους, ζητούσαν να τηρηθούν οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού, αλλά και να τεθούν πιο φιλόδοξοι στόχοι προκειμένου να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδα μέχρι 1,5 βαθμό Κελσίου.

Η πρωτοβουλία των θεσμικών επενδυτών δεν αποτελεί πρωτοφανή κίνηση, αλλά την κορύφωση ενός «κινήματος» των επενδυτών που ενισχύεται διαρκώς την τελευταία δεκαετία. Και βέβαια, απευθύνεται όχι μόνο στις κυβερνήσεις αλλά εξίσου, αν όχι περισσότερο, στον επιχειρηματικό κόσμο. Μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανικοί κολοσσοί υφίστανται πιέσεις από τους επενδυτές και πιστωτές τους, που για να τους δανείσουν απαιτούν να μειώσουν τις εκπομπές καυσαερίων και μάλιστα να θέσουν συγκεκριμένους και δεσμευτικούς στόχους. Ο κολοσσός Royal Dutch Shell υπέστη συστηματικές πιέσεις από επενδυτές, αλλά και από την Εκκλησία της Αγγλίας και την ολλανδική επενδυτική Robeco, που την ανάγκασαν να θέσει πιο φιλόδοξους στόχους από την αρχική της δέσμευση για μείωση των εκπομπών καυσαερίων έως το 2050.

Κορυφαία στιγμή του κινήματος υπήρξε τον Απρίλιο του 2011 το «σχέδιο δημοσιοποίησης των επιπέδων άνθρακα» (Carbon Disclosure Project) ή CDP, πρωτοβουλία που ανακοίνωσαν τότε 34 θεσμικοί επενδυτές με περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω των 7,6 τρισ. δολαρίων. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονταν οι Aviva Investors, CCLA Investment Mnagement και Scottish Widows Investment Partnership. Οταν παρουσίασε την εν λόγω πρωτοβουλία, ιδρυτικό στέλεχος της Aviva Investors προέβλεψε πως το «κόστος των εκπομπών καυσαερίων θα ενσωματωθεί στις ροές κεφαλαίου των επιχειρήσεων και στον υπολογισμό της κερδοφορίας τους». Ετσι από τα τέλη του περασμένου έτους η Royal Dutch Shell έχει δεσμευθεί όχι μόνο να μειώσει τις εκπομπές καυσαερίων, αλλά και να θέσει συγκεκριμένους στόχους για το 2019 και να εξαρτήσει τις αμοιβές των υψηλόβαθμων στελεχών της από την επίτευξη των στόχων αυτών.

Υπό τις ίδιες πιέσεις των επενδυτών, άλλωστε, η ναυτιλιακή μεταφοράς φορτίου, δανική, Moller Maersk έχει δεσμευθεί να μηδενίσει τις εκπομπές ρύπων μέχρι το 2050. Στόχος ιδιαίτερα φιλόδοξος, δεδομένου ότι η Maersk επιβαρύνει δυσανάλογα το περιβάλλον όπως και όλα τα πλοία μεταφοράς φορτίου. Τον Οκτώβριο του 2018, η Exxon Mobil αποφάσισε να χορηγήσει ένα εκατ. δολάρια σε ομάδα πίεσης που ζητάει την επιβολή φόρου στις εκπομπές καυσαερίων. Στα τέλη του 2017, άλλωστε, οκτώ ενεργειακοί κολοσσοί, Exxon Mobil, Shell, BP, Eni, Repsol, Statoil, Total και Wintershall, υποσχέθηκαν να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές μεθανίου στις μονάδες τους φυσικού αερίου ανά τον κόσμο.

Οι οίκοι υψηλής ραπτικής «ράβουν» με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον

Η ανοικτή επιστολή των θεσμικών επενδυτών προς το G20 συνέπεσε με διαφορά δύο ημερών με την ανακοίνωση ενός εμβληματικού οίκου μόδας της Ιταλίας. Πρόκειται για την Prada, η οποία επιχειρεί μια στροφή φιλική προς το περιβάλλον και συγκεκριμένα για την πρώτη ύλη που θα χρησιμοποιεί εφεξής για την κατασκευή μιας δημοφιλούς σειράς από τσάντες. Οι νάιλον τσάντες, καινοτομία της Prada από τη δεκαετία του 1980, θα κατασκευάζονται εφεξής με ανακυκλώσιμο πλαστικό και μάλιστα από ένα μείγμα πλαστικών που έχουν συγκεντρωθεί από ωκεανούς, από δίχτυα ψαρέματος και από κατάλοιπα κλωστοϋφαντουργίας. Η Prada ευελπιστεί μάλιστα πως μέσα σε μια διετία θα έχει αντικαταστήσει πλήρως τις νάιλον τσάντες με τη νέα σειρά ανακυκλωμένου νάιλον.

Η εταιρεία-έμβλημα της ακριβής έως και απρόσιτης υψηλής ραπτικής προσχωρεί, έτσι, σε ένα κίνημα που αποκτά όλο και μεγαλύτερη επιρροή στον χώρο της μόδας: την ευαισθησία για το περιβάλλον. Ανάλογες μορφές ανακυκλωμένου πλαστικού, το γνωστό ως Econyl, χρησιμοποιούν πολλοί άλλοι οίκοι μόδας, μεταξύ των οποίων οι Stella McCartney, Adidas και Triumph. Παράλληλα, οι κολοσσοί της μόδας Calvin Klein και Ralph Lauren έχουν ανακοινώσει τους νέους περιβαλλοντικούς στόχους που έχουν θέσει για φέτος. Ακόμη και ο Boohoo, οίκος ηλεκτρονικών πωλήσεων ρούχων κατά παραγγελία, έχει παρουσιάσει ήδη μια σειρά προϊόντων που έχουν κατασκευαστεί με υλικά ανακύκλωσης. Στόχος της Prada είναι να έχει αντικαταστήσει με προϊόν ανακύκλωσης τα περίπου 700.000 μέτρα νάιλον που χρησιμοποιεί κάθε χρόνο.

Η τάση για στροφή σε υλικά  φιλικά προς το περιβάλλον κερδίζει συνεχώς έδαφος όχι μόνο στον χώρο της μόδας αλλά και γενικότερα στην παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων. Στα τέλη Απριλίου διοργανώθηκε στο Παρίσι το Sustainable Brands Paris 2019 στο εμπορικό κέντρο Carrousel du Louvre. Εκεί συναντήθηκαν εταιρείες όπως η Procter & Gamble, η Danone, η L’Oréal και ορισμένες startups, που παρουσίασαν πρωτοβουλίες με τις οποίες όχι μόνον θα καταστήσουν τα προϊόντα τους πιο φιλικά προς το περιβάλλον, αλλά θα επιχειρήσουν να αλλάξουν τις προτιμήσεις και τις συνήθειες των καταναλωτών προς την ίδια κατεύθυνση. Ειδικότερα η Procter & Gamble σχεδιάζει τις δικές της συσκευασίες, ώστε αυτές να είναι, έως το 2030, 100% ανακυκλώσιμες ή επαναχρησιμοποιούμενες. Εχει, άλλωστε, προσχωρήσει στην πλατφόρμα Loop της TerraCycle, που προσφέρει  στους καταναλωτές τη δυνατότητα να επαναχρησιμοποιούν συσκευασίες της εταιρείας.