Ανοικτές για Κύπρο, κλειστές για Ελλάδα οι πόρτες των αγορών

Σχεδόν αθόρυβα η Κύπρος κατάφερε να βρεθεί και πάλι στην «πρώτη κατηγορία» των αγορών, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των διεθνών οίκων, τη στιγμή που η Ελλάδα, παρά την καθαρή έξοδο από την εποχή των μνημονίων, παραμένει ευάλωτη και αποκλεισμένη από τις αγορές. Η απουσία επενδύσεων και οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης κρατούν τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία μακριά από το ραντάρ των επενδυτών, όπως δείχνουν άλλωστε τόσο η εικόνα του ελληνικού Χρηματιστηρίου όσο και αυτή των ελληνικών ομολόγων, όπου οι αποδόσεις έχουν «παγιωθεί» πάνω από το 4% και πλήττονται από έντονη μεταβλητότητα.

Η Κύπρος, ωστόσο, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον διεθνή Τύπο «ένα παράδειγμα επιτυχημένης διάσωσης» και στηριζόμενη στο ελκυστικό φορολογικό της μοντέλο το οποίο διατήρησε και κατά την περίοδο της κρίσης της παρά τις πιέσεις των δανειστών, βλέπει τις πόρτες των μακροπρόθεσμων funds να της ανοίγονται διάπλατα και την οικονομική ανάπτυξη να εκτοξεύεται στο 4%.

Αναβάθμιση από S&P

Την Τρίτη το κυπριακό δημόσιο αξιοποίησε την πολύ σημαντική αναβάθμιση από τη S&P σε «ΒΒΒ-» και στην κατηγορία της «επενδυτικής βαθμίδας» και άντλησε 1,5 δισ. ευρώ από τις αγορές με νέο 10ετές ομόλογο, με τη ζήτηση να ξεπερνά τα 5,5 δισ. ευρώ. Το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 2,4% –σε καλύτερα επίπεδα από τις αρχικές εκτιμήσεις για 2,6%– που αποτελεί το χαμηλότερο επιτόκιο των τελευταίων ετών. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η S&P ήταν ο πρώτος οίκος αξιολόγησης που είχε υποβαθμίσει την κυπριακή οικονομία στην κατηγορία «σκουπίδια» (junk) τον Ιανουάριο του 2012. Η τελευταία φορά που η Κύπρος είχε προχωρήσει στην έκδοση 10ετούς ομολόγου ήταν στις 27 Οκτωβρίου 2015 (λίγους μήνες πριν βγει από το μνημόνιο) με επιτόκιο 4,25% που ήταν τότε η χαμηλότερη τιμή για 10ετές ομόλογο που είχε πετύχει ποτέ η χώρα, αντλώντας 1 δισ. ευρώ. Σήμερα και δυόμισι χρόνια μετά την έξοδο από το πρόγραμμα την άνοιξη του 2016, το spread των κυπριακών ομολόγων έναντι των γερμανικών διαμορφώνεται στις 150 μονάδες βάσης.

Δύσκολο εγχείρημα

Την ίδια στιγμή και αντίθετα με τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης, η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές αποδεικνύεται ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Οι ελληνικοί τίτλοι, οι οποίοι απέχουν ακόμη χρόνια μακριά (έως και τρία όπως παραδέχτηκε ο Αλέξης Τσίπρας στη ΔΕΘ) από την «επενδυτική βαθμίδα», παραμένουν εξαιρετικά ευαίσθητοι στις εξωτερικές εξελίξεις, με τις αναταραχές σε Ιταλία και Τουρκία να μεταδίδονται με μεγάλη ταχύτητα στα ελληνικά spreads το τελευταίο εξάμηνο. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα συνεχίζει να είναι αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις και κυρίως με την έλλειψη επενδύσεων, την υψηλή φορολογία και τους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, κρατώντας τους επενδυτές σε απόσταση. Αντίθετα με αυτό που θα περίμενε κανείς από μια χώρα που αφήνει πίσω της τα προγράμματα διάσωσης, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια περιορίζονται σε εξαιρετικά μέτρια επίπεδα με ρυθμούς της τάξης του 2%, ενώ η ανάπτυξη του δευτέρου τριμήνου απογοήτευσε. Η Κύπρος, στο έτος που ακολούθησε την «έξοδό» της, είδε την ανάπτυξη του ΑΕΠ να εκτινάσσεται στα επίπεδα του 4% τα οποία και διατηρεί σήμερα. Οπως έχει σημειώσει στην «Κ» η κ. Ραφαέλα Τενκόνι, επικεφαλής οικονομολόγος της Wood & Company, «η Κύπρος βασίζει το μοντέλο ανάπτυξής της στην ελκυστική φορολογία. Ετσι, μόλις αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα των τραπεζών, η οικονομία ανέκαμψε. Η Ελλάδα όμως δεν μπορεί να το κάνει αυτό και δεν μπορεί να περιμένει κανείς ότι η θα μπορέσει σύντομα να αναπτυχθεί σαν την Κύπρο».

Εκτός waiver

Παράλληλα, η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να μην προσφύγει σε προληπτική πιστωτική γραμμή, γεγονός το οποίο στέρησε το waiver αλλά και τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα QE της ΕΚΤ, λειτουργεί επίσης αποτρεπτικά για τα ξένα επενδυτικά χαρτοφυλάκια αλλά και δεν βοηθάει στην αποκλιμάκωση των πιέσεων στην αγορά ομολόγων. Τα κυπριακά ομόλογα πλέον, μετά την αναβάθμιση, καθίστανται και πάλι επιλέξιμα στο πρόγραμμα αγοράς στοιχείων ενεργητικού της ΕΚΤ, κάτι το οποίο σύμφωνα και με την κεντρική τράπεζα της χώρας θα υποβοηθήσει στη συγκράτηση του κόστους δανεισμού της Κύπρου. Οπως δήλωσε αξιωματούχος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, η αξία των κυπριακών επιλέξιμων ομολόγων υπολογίζεται αυτή τη στιγμή στα 8 δισ. ευρώ – εξαιρουμένης της νέας έκδοσης ομολόγου.

Πηγή: kathimerini.gr