Η πτώση της λίρας ανησυχεί τους Τούρκους επιχειρηματίες

Ακόμη και στις περιοχές που έχουν μαζικά στηρίξει τον Ερντογάν, οι επιχειρηματίες παραπονούνται για τη μεγάλη πτώση στην οποία έχει οδηγήσει την τουρκική λίρα ο Τούρκος πρόεδρος με την υπόσχεσή του να αναλάβει προσωπικά τη νομισματική πολιτική. Πολλοί επιχειρηματίες αναγκάζονται να διακόψουν τις εισαγωγές όπως ο Χαλίντ Οζκάγια, πρόεδρος της βιομηχανίας χάλυβα και χαλκού Has Celik.

«Η κλίμακα της πτώσης που σημειώνει η λίρα μάς δημιουργεί προβλήματα καθώς υπάρχει αβεβαιότητα για τις πληρωμές των χρεών μας», εξομολογείται ο κ. Οζκάγια από το γραφείο του στη βιομηχανική ζώνη Καΐζερί, όπου σχεδόν το 70% των ψηφοφόρων ψήφισε τον Ερντογάν το 2015. Οπως και η πλειονότητα των επιχειρηματιών που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg στην περιοχή της Ανατολίας, ο κ. Οζκάγια δεν αποκαλύπτει αν η οικονομική κατάσταση θα μπορούσε να επηρεάσει την ψήφο του. Πολλοί βιομήχανοι σε συντηρητικές περιοχές της Ανατολίας έχουν εκμεταλλευθεί τα κίνητρα που έχει προσφέρει η κυβέρνηση Ερντογάν για να επεκτείνουν την παραγωγή τους. Αν εξαιρέσει κανείς τις παράκτιες περιοχές, οι κάτοικοι των οποίων πρόσκεινται στα κοσμικά κόμματα, η περιοχή της Ανατολίας αποτελεί δεξαμενή σταθερών ψηφοφόρων του Ερντογάν. Εχει πιστωθεί τη μεγάλη ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας που οδήγησε στην ανάδυση των λεγόμενων «τίγρεων της Ανατολίας», επιχειρηματιών που γνώρισαν την ευημερία επί των ημερών του. Εκμεταλλεύθηκαν τη φθηνή χρηματοδότηση και ανέπτυξαν τις επιχειρήσεις τους.

Τελευταία, όμως, η τύχη τους έχει αντιστραφεί ιδιαιτέρως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα πριν από δύο χρόνια. Τώρα οι ιδιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας βαρύνονται από χρέος ρεκόρ ύψους 337 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα και θα είναι δύσκολο να το αποπληρώσουν, καθώς η λίρα έχει υποτιμηθεί συνολικά κατά 37% έναντι του δολαρίου τα τελευταία δύο χρόνια. «Είναι γεγονός ότι η πρόσφατη πτώση του νομίσματος δημιουργεί προβλήματα στους παραγωγούς» σχολιάζει ο Μεχμέτ Τουνκάι Γιλντιρίμ, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου στη νοτιοανατολική πόλη Γκαζιαντέπ. Ο ίδιος τονίζει ότι «αν σταθεροποιηθεί η ισοτιμία, οι επιχειρηματίες θα μπορούν να κινηθούν αναλόγως». Οι περισσότεροι επιχειρηματίες της Ανατολίας δηλώνουν πως τους ανησυχεί ο κίνδυνος των συναλλαγματικών ισοτιμιών περισσότερο από το αυξημένο κόστος του δανεισμού. Η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 15% μόνον το δεύτερο τρίμηνο, αν και η κεντρική τράπεζα αύξησε τα επιτόκια κατά 500 μονάδες βάσης σε λιγότερο από δύο μήνες.

«Το κόστος μιας επιχείρησης αλλάζει από ώρα σε ώρα, όχι από ημέρα σε ημέρα» τονίζει ο Μπόρα Τεζέλ, πρόεδρος της ένωσης νέων επιχειρηματιών της Γκαζιαντέπ και αντιπρόεδρος της βιομηχανίας Milimetrik Prefabrik, που παράγει τσιμεντόλιθους. Ωστόσο, δύσκολα θα βρει κανείς στην Ανατολία κάποιον να επιρρίπτει στον Ερντογάν την ευθύνη για την αστάθεια στην αγορά. Σχεδόν όλοι επαναλαμβάνουν όσα λέει ο Ερντογάν κατά της κεντρικής τράπεζας, των ξένων παρεμβάσεων και των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης. Και όσοι τολμούν να μιλήσουν για πολιτική είναι πεπεισμένοι ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα αλλάξει την κατάσταση αν επανεκλεγεί.

«Καλπάζει» το έλλειμμα

Το δημοσιονομικό έλλειμμα της Τουρκίας τους πρώτους πέντε μήνες του έτους έφθασε στο 78% του ΑΕΠ και συγκεκριμένα στα 20,5 δισ. τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 4,35 δισ. δολαρίων, καθώς η κυβέρνηση Ερντογάν αύξησε τις δαπάνες ενόψει εκλογών. Την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, το δημοσιονομικό έλλειμμα της γείτονος είχε φθάσει στα 11,5 δισ. τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 2,43 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Reuters, η κυβέρνηση Ερντογάν παραμένει προσηλωμένη στον στόχο που έχει θέσει για το δημοσιονομικό έλλειμμα στο σύνολο του έτους και αυτό σημαίνει ότι μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου θα περιορισθούν οι δαπάνες. Ο υπουργός Οικονομίας Νατσί Αγκμπάλ υποσχέθηκε πως «οι δαπάνες θα τεθούν υπό έλεγχο το δεύτερο ήμισυ του έτους, ενώ θα εξοικονομηθούν πρόσθετα έσοδα προκειμένου να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένες πολιτικές». Σε ό,τι αφορά τα έσοδα του προϋπολογισμού, σημείωσαν αύξηση κατά 18,3% και οι δαπάνες αύξηση κατά 20,9%. Παράλληλα, η ανεργία μειώθηκε στο 10,1% την περίοδο Φεβρουαρίου-Απριλίου, σημειώνοντας το χαμηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί στην Τουρκία από τον Μάιο του 2016.