Η Κομισιόν προετοιμάζεται για κυρώσεις κατά της Ιταλίας

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε χθες το πρώτο βήμα για την ενεργοποίηση της διαδικασίας κατά της Ιταλίας που θα μπορούσε να οδηγήσει τελικά στην άνευ προηγουμένου επιβολή οικονομικού προστίμου σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Η Κομισιόν έκρινε ότι η Ρώμη παραβιάζει τον κανόνα που ορίζει πως κάθε κράτος-μέλος θα πρέπει να μειώνει κάθε χρόνο το δημόσιο χρέος του, το οποίο στην περίπτωση της Ιταλίας είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρωζώνη μετά της Ελλάδας. Η εξέλιξη ενδέχεται να οδηγήσει σε μετωπική σύγκρουση Ρώμης – Βρυξελλών, με αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά και για άλλες χώρες με πολύ υψηλό χρέος, όπως η Ελλάδα.

Στην έκθεση που εξέδωσε χθες η Κομισιόν αναφέρει ότι η ιταλική κυβέρνηση δεν μείωσε το δημόσιο χρέος της, το οποίο αυξήθηκε από το 131,4% του ΑΕΠ το 2017 στο 132,2% το 2018, και προέβλεψε πως αν δεν λάβει η Ρώμη διορθωτικά μέτρα, τότε το χρέος θα φτάσει στο 135,2% του ΑΕΠ το 2020. Το δημόσιο χρέος της Ιταλίας κάνει ευάλωτη την ιταλική οικονομία, αναφέρει η Κομισιόν. Αποδίδει την αύξηση του δημοσίου χρέους κυρίως στο γεγονός πως το κόστος εξυπηρέτησης του ιταλικού χρέους είναι υψηλότερο από τον ρυθμό ανάπτυξης της Ιταλίας, στη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος (στο οποίο δεν υπολογίζεται το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους) και στα χαμηλά έσοδα από τη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων στην Ιταλία.

Η απόφαση της Κομισιόν βρίσκει την ιταλική κυβέρνηση συνεργασίας του Κινήματος Πέντε Αστέρων και της Λέγκας σε φάση εσωτερικών συγκρούσεων, ιδιαίτερα μετά τις ευρωεκλογές, στις οποίες η Λέγκα απέσπασε διπλάσιο ποσοστό από τα Πέντε Αστέρια, πυροδοτώντας σενάρια περί πρόωρων εκλογών. Μόλις τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε είχε προειδοποιήσει τους Ματέο Σελβίνι και Λουίτζι ντι Μάιο να σεβαστούν τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες και είχε απειλήσει με παραίτηση στην περίπτωση που δεν γεφυρώσουν τις διαφορές τους σχετικά με το κυβερνητικό πρόγραμμα. Χθες ο ηγέτης της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι απέρριψε την κριτική της Κομισιόν λέγοντας πως ο μοναδικός τρόπος για να μειωθεί το δημόσιο χρέος της Ιταλίας είναι η μείωση της φορολογίας. «Ο μοναδικός τρόπος να μειωθεί το χρέος που δημιουργήθηκε στο παρελθόν είναι η περικοπή των φόρων… και να επιτραπεί στους Ιταλούς να εργάζονται περισσότερο και καλύτερα», είπε ο Σαλβίνι, του οποίου βασική προεκλογική δέσμευση είναι η επιβολή ενιαίου φορολογικού συντελεστή ύψους 20%, με εκτιμώμενο κόστος μεταξύ 30 και 50 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον ίδιο. «Με μειώσεις (δαπανών), κυρώσεις και λιτότητα έχουμε δει αύξηση του χρέους, της φτώχειας, της ανασφάλειας και της ανεργίας. Πρέπει να κάνουμε το αντίθετο», είπε χθες ο Σαλβίνι.

Η λεγόμενη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος είναι αρκετά περίπλοκη και η πορεία της εξαρτάται ουσιαστικά από τις αποφάσεις που θα κληθεί να πάρει το Eurogroup. Στις 8-9 Ιουλίου οι υπουργοί Οικονομικών της Ενωσης θα κληθούν να αποφασίσουν κατά πόσον πρέπει να εγκρίνουν την επίσημη έναρξη της διαδικασίας κατά της Ιταλίας. Στη συνέχεια η Ρώμη θα έχει περιθώριο τριών έως έξι μηνών προκειμένου να λάβει διορθωτικά μέτρα, πιθανότατα στον προϋπολογισμό του 2020. Πρώτη κομβική ημερομηνία θα μπορούσε να αποδειχθεί η 29η Ιουλίου, διότι μέχρι τότε η Κομισιόν θα πρέπει να έχει αποφασίσει αν θα προτείνει την πρώτη οικονομική κύρωση στην ιστορία της Ε.Ε. και να απαιτήσει την κατάθεση ποσού ύψους 0,2% του ιταλικού ΑΕΠ, δηλαδή 3,5 δισ. ευρώ, μέχρι η Ρώμη να αρχίσει να λαμβάνει μέτρα.

To παράλληλο νόμισμα

Εντονη δημόσια συζήτηση έχει ξεσπάσει στην Ιταλία μετά την ομόφωνη υιοθέτηση, την περασμένη εβδομάδα, από την ιταλική βουλή μη δεσμευτικού ψηφίσματος που ζητεί από την κυβέρνηση να εξετάσει την έκδοση γραμματίων μικρής ονομαστικής αξίας. Αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την κυβέρνηση για την αποπληρωμή καθυστερούμενων οφειλών προς τον ιδιωτικό τομέα και από τους φορολογουμένους για την πληρωμή των φόρων, σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο Κλαούντιο Μπόργκι, ο σημαντικότερος οικονομικός σύμβουλος της Λέγκας και έντονος επικριτής του ευρώ. Το ψήφισμα δεν δεσμεύει την κυβέρνηση, ωστόσο αν εφαρμοστεί η ιδέα, αυτά τα γραμμάτια θα μπορούσαν στην πράξη να αποτελέσουν παράλληλο τοπικό νόμισμα. Η υιοθέτηση παράλληλου νομίσματος –τα γραμμάτια αυτά (γνωστά ως mini-BOT) περιλαμβάνονται στο εκλογικό μανιφέστο της Λέγκας και στη συμφωνία που οδήγησε στη συγκυβέρνηση– θα υπονόμευε τη θέση της Ιταλίας στο ευρώ και κατά αρκετούς Ιταλούς οικονομολόγους θα αποτελούσε μέθοδο που θα διευκόλυνε την έξοδο της Ιταλίας από την Ευρωζώνη. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ιταλίας, η έκδοση mini-BOT από μόνη της δεν αποτελεί παραβίαση της συνθήκης για το ευρώ «δεδομένου ότι δεν θα αποτελέσουν νόμιμο χρήμα». Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει η ιταλική κυβέρνηση να ψηφίσει νόμο που να ορίζει ότι αυτά τα γραμμάτια θα πρέπει να γίνονται δεκτά υποχρεωτικά ως μέσο πληρωμής. Το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών έχει ανακοινώσει ότι δεν εξετάζεται τέτοιο μέτρο ή άλλο παρόμοιο.

Πηγή: kathimerini.gr